Maritieme Apparatuur
OVER SKANTI
SKANTI was een producent van radioapparatuur voor LF, HF en VHF, hoofdzakelijk voor toepassingen in de maritieme sector. De volledige naam was Skandinavisk Teleindustri, Skanti A/S.
Het bedrijf was gevestigd in de Deens plaats Ballerup.
Producten van Skanti werden ook verkocht onder tal van andere merknamen, zoals Sailor Radio (SR), SAIT, Furuno, Plessey, Debeg, en GE Maritime. Een aantal van deze bedrijven is ook bekend als fabrikant van andere producten, sommige bestaan nog steeds en hebben “maritieme wortels”.
SAIT, is een afkorting van “Societe Anonyme Internationale de Telegraphie”, opgericht in 1901 in België onder de vleugels van de Belgische koning Leopold II en Guglielmo Marconi, beschouwd als een van de uitvinder van de draadloze telegrafie. Samen met een groep Belgische entrepreneurs slaan zij de handen ineen om een oplossing te vinden voor het communicatieprobleem in de scheepvaart.
Het succesvolle partnership met Radio Holland leidt tot een fusie en in 1992 wordt de organisatie, die op dat moment al marktleider is in radiocommunicatie, SAIT Radio Holland.
DEBEG, is een afkorting van “Deutsche Betriegsgesellschaft fur Drahtlose Telegraphie”, opgericht in 1911, was een grote speler in maritieme communicatie en leverde zowel losse apparatuur als complete radiohutten. Een groot deel van de apparatuur met de label “Debeg” werd geproduceerd door Telefunken, Siemens en ook Skanti.
Zo kan op apparatuur met de typenaam Skanti verschillende producenten vermeld staan.
DE SKANTI TRP 6000
Mijn Skanti TRP 6000 bestaat uit twee eenheden: de CU6000 en de TU6200, beiden van “SAIT.”
Het is een “full-duplex” radioset die vanaf de jaren tachtig vooral op vissersboten werd gebruikt (vandaar de soms wat denigrerende benaming “garnalenkotter zender”).
De TRP 6000 bestaat uit een transceiver/exciter met een uitgangsvermogen van 125 mW (CU-6000) en een Power Amplifier (PA) met een vermogen van 200 Watt (TU-6200) of 400Watt (TU-6400). Het frequentiebereik van de ontvanger liep van 100kHz tot 4,5 MHz. De zender heeft een frequentiebereik van 1606,5 kHz tot 4,220 MHz.
De set werd gebruikt voor telefonie in AM en SSB. Ze werd gewoonlijk in een rek gemonteerd en werd direct vanuit het frontpaneel van de CU-6000 bediend. De CU-6000 kon met een beugel opgehangen worden en de TU-6200 kon wat verderop – max 50 meter – worden opgesteld. Met een telefoonhoorn als handset kon gecommuniceerd worden. De luidspreker (uitschakelbaar) bevindt zich in de TU-6200.
Het zend-ontvanggedeelte is micro-processor gestuurd en heeft twee gescheiden synthesizers; een voor de zender en een voor de ontvanger. In het geheugen kunnen 20 verschillende frequentieparen worden opgeslagen. Ze kunnen worden ingesteld en teruggeroepen vanaf het toetsenbord op de CU-6000.
In noodsituaties is een enkele druk op een daarvoor bestemde toets voldoende om de frequentie 2182 kHz, de internationale noodfrequentie, te activeren met de optie automatisch gedurende 45 seconden een (tweetonig) alarmsignaal te produceren. (Deze functie heb ik in mijn exemplaar voor de zekerheid uitgeschakeld)
De Power Amplifier is gehuisvest in de TU-6200 samen met de voeding en de antenne afstemunit. De unit heeft temperatuur gestuurde koelvinnen. De TU-6200 kon zoals gezegd maximaal 50 meter verderop gesitueerd worden.
De outputmeter (in Ampères antennestroom) bevindt zich rechts boven in de unit, samen met de antenneuitgang. Niet aanraken bij vol bedrijf! De antenne afstemunit (ATU) is in staat de antenne – bij zeer verlaagd vermogen – snel aan te passen. Bij misaanpassing wordt het vermogen teruggeregeld en dit wordt gesignaleerd op de CU-6000.
TECHNISCHE SPECIFICATIES
Noot: Aanduidingen voor modulatiesoorten zoals gebruikt in het manual van de TRP 6000:
A3 = AM, draaggolf, twee zijbanden. A3H = AM, draaggolf, 1 zijband (USB) A3A = AM, draaggolf – 16 dB, 1 zijband (USB). A3J = SSB, 1 zijband, (USB)
Algemeen:
• Componenten: CU-6000 Control Unit, bevat de ontvanger en de stuurtrappen van de zender (ook wel exciter genoemd)
TU-6200 Transmitter Unit, 200 W
TU-6400 Transmitter Unit, 400 W
• Frequentieuitlezing; Twee 5 cijferige LED displays
• Frequentiestabiliteit: Beter dan 40 Hz
• Operating modes: Duplex en Simplex, A3A, A3H en A3J (bovenzijband)
• Frequentieopbouw: Volledig digitale frequentieopbouw met 100 Hz resolutie
• Temperatuurrange: tussen – 10 gr. C en +55 gr. C
Ontvanger:
• Frequentiebereik: Omroepbanden: 100 kHz – 1606.5 kHz
Communicatiebanden: 1606.6 – 4500 kHz
• Afstemming: Direct vanaf toetsenbord of vanuit 20 geheugenfuncties
In stappen van 9 of 10 kHz (AM) of 100 Hz in SSB
AM mode automatisch geselecteerd onder de 1605.5 kHz
Bandlfilters stemmen “vanzelf” af, kan ook handmatig.
• Gevoeligheid: 150 kHz – 1,6 MHz AM: 20 uV, 1,6 – 4,5 MHz AM 6,3 uV, SSB 1 uV
• Clarifier (fijnregeling): 100 Hz
• Duplex filter: Automatisch: kan ook handmatig
• Audio Output: 5 Watt in 4 Ohm luidspreker
Zender:
• Frequentiebereik: Communicatiebanden: 1606.5 – 4220 kHz
• Bediening: Direct vanaf toetsenbord, in stappen van 100 Hz, of vanuit 20 geheugenfuncties
• Output: 200 Watt P.E.P. met de TU 6200
400 Watt P.E.P. met de TU 6400
(circa 125 Watt AM draaggolf)
• Zendfrequenties: Direct vanaf toetsenbord of vanuit 20 geheugenfuncties
• Antenne: 7 tot 18 meter draadantenne en/of sprietantenne
• Antenne afstemming: Geheel automatisch voor bovengenoemde antennes en aan elke belasting met een Ohmse impedantie tussen 1 en 75 Ohm (minimum seriecapaciteit 100 pf)
Voeding:
• 24 Volt gelijkspanning (plus 30 % en min 10 %) zwevende aansluiting.
• Afname: Alleen ontvangst: 0,750 Amp
Bij zenden: AM 13 Amp (200 Watt) en 21 Amp (400 Watt)
Bij zenden: SSB 7,50 Amp (200 Watt) en 11 Amp (400 Watt)
Oorspronkelijk heeft bij deze set ook nog een “Skanti DS-6001 digital voice scrambler” gehoord, maar die is nu in het bezit van het “Crypto Museum” in Eindhoven, waar deze beter op zijn plek is. Zie www.crytomuseum.com . Er wordt nog steeds gezocht naar informatie over dit apparaat.
Ik heb een paar foto’s van mijn TRP 6000 bijgevoegd. Zodra hij weer eens wordt uitgebouwd, zal ik betere maken.
DE TRP 6000 IN DE PRAKTIJK
Voor alle duidelijkheid, de TRP 6000 is geen zend-ontvanger. Zender en ontvanger zijn gescheiden apparaten, die in principe een eigen antenne nodig hebben, anders zou duplex bedrijf niet mogelijk zijn. Wil je voor zenden en ontvangen dezelfde antenne gebruiken, dan is een extern zend/ontvang relais noodzakelijk. De TRP 6000 levert hiervoor wel de benodigde stuurspanning. Ik heb zo’n relais, er staat geen merk op, wel dat het “type 400” is.
Het gebruik van een aparte zend- en ontvangantenne kan een voordeel zijn, je kunt voor ontvangst b.v. een loopantenne gebruiken.
Het apparaat werkt, na een revisie, weer naar behoren. Hij levert ongeveer 125 Watt draaggolf in AM op 3705 kHz. Het is geen “full AM” met twee zijbanden: alleen de draaggolf met de bovenste zijband wordt uitgezonden. In SSB is de output circa 200 Watt. Voor amateurgebruik is het een groot nadeel dat voor SSB, alleen de hoge zijband (USB) kan worden gebruikt, terwijl amateurs alleen de lage zijband (LSB) gebruiken.
Bij ontvangst in de stand AM wordt ook alleen de bovenste zijband doorgelaten, het is dus eveneens geen “full AM”. De bandbreedte van de ontvanger is voor sterke (omroep)signalen toereikend voor een goede geluidskwaliteit. Bij zwakkere signalen is deze aan de ruime kant en zou best wat minder mogen zijn. Bij SSB gebruik is de bandbreedte van de ontvanger kleiner en adequaat. Zwakke AM signalen zijn te ontvangen in de stand SSB: de draaggolf valt dan net buiten de doorlaatkromme.
Bovengenoemde revisie bestond hoofdzakelijk uit het vervangen van 2 elco’s van 100 uF, het overbruggen van twee geoxideerde printsporen, en verder intern wat aanslag verwijderen. Verder werkt hij en ik hoop dat dat zo blijft, want het is een nogal ingewikkeld apparaat met veel kleine onderdelen….
Ook moest het batterijtje vervangen worden dat de geheugeninformatie vasthoudt. Een ander potentieel probleem kan de ingang van de ontvanger zijn, want hoewel die redelijk beveiligd lijkt te zijn tegen te hoge spanningen, heb ik ook wel units gezien met een dode of in ieder geval zeer ongevoelige ontvanger. Het enige minpuntje is verder nog dat een van de eindstoppen van de automatische antennetuner soms weigert. Nu hoeft hij alleen maar in de 80 meterband te werken, maar toch..
De bijgaande foto van de eindtrap laat zien dat de TRP niet in een cleanroom heeft gestaan. Wel vindt ik dat het apparaat als geheel vrij open is voor een “zout water” toepassing.
De gefotografeerde eindtrap is de TU 6200 uitvoering: de TU 6400 uitvoering levert het dubbele uitgangsvermogen. Alle componenten boven aan de foto van de eindtrap vindt je dan nog weer terug op de onderste – lege – helft van de printplaat.