Radiobell Stereophonic Cantate
Radiobell is een Belgisch radiomerk, een dochteronderneming van het Amerikaanse bedrijf “Bell Telephone”, en was gevestigd in Antwerpen. Vóór 1934 werden de toestellen aangeduid met het merk “Bell Telephone”.
Ook na 1934 worden radio's van Radiobell nog wel eens aangeduid als “Bell”. Ook de naam “Standard” komt voor.
Vanaf 1934 tot eind jaren 50? werden radio’s in diverse prijsklassen geproduceerd.
De hier beschreven “Radiobell Stereophonic Cantate” wordt in een catalogus uit 1953 aangeduid als “Stereobell Cantate”. Ook wordt 1952 genoemd als het jaar waarin dit toestel is uitgebracht.
Het is een radio die je niet gemakkelijk over het hoofd ziet en het is ook letterlijk een van de zwaardere stukken uit mijn collectie. Het uiterlijk wordt door sommigen beschreven als “Belgische kitsch”, maar ik vind het, met zijn goudkleurige lijsten en knoppen en zijn maar liefst 7 schaalverlichtingslampjes (een achtste dient als zekering en verlicht van binnen uit de achterwand) een prachtstuk.
Buiten dat is het ook technisch een mooi toestel. Het heeft een h.f versterkertrap, een uitgebreide en goed werkende toonregeling met 5 vaste standen van “Stereophonic” tot “Anti-Parasit” waarbij ook de doorlaatkromme van de m.f. versterker wordt geregeld, en een laagfrequent versterker met gescheiden eindtrappen voor hoge- en lage tonen en twee luidsprekers. Een echte “Bi-Ampli” versterker dus, aan het gegeven dat hoge- en lage tonen apart worden weergegeven wat een enigszins ruimtelijk effect geeft, dankt het toestel de benaming “Stereophonic”.
Het toestel is voorzien van Langegolf, Middengolf en 3 Korte Golfbanden. (27 - 52 meter), (14 - 29 meter) en (7,5 - 16 meter).. Dat laatste is vrij bijzonder aangezien de meeste radio’s zelden lager dan 13 meter gaan. Voor zover ik kan nagaan wordt - in tegenstelling tot het schema - voor het oscillatorsignaal van het hoogste KG bereik (7,5 - 16 meter) de tweede harmonische van het bereik tussen 14 en 29 meter gebruikt. Voor het hoogste frequentiebereik vindt geen h.f. versterking plaats
De buizenbezetting bestaat uit de sporadisch toegepaste “7 - serie” met dezelfde - B8G - buisvoeten als de EF 22, ECH 21, EBL21.
De 7A7 is de hoogfrequent versterker, de 7S7 de oscillator/mengbuis, een tweede 7A7 is de middenfrequent versterker. De detector/laagfrequentversterker wordt gevormd door de 7B6; een 7F7 - een dubbeltriode - doet dienst als l.f. frequentiesplitser en een tweetal 7C5’s met elk een eigen uitgangstrafo doen dienst als l.f. eindversterker.
Afstemindicator is de 6U5, de 5Y3 (nu 5Z4) is de gelijkrichter.
Het geluid is prachtig, met name in de stand “Stereophonic”, die het best tot zijn recht komt bij een sterke zender. De ruime behuizing is hier ook debet aan.
Mijn toestel heb ik in 2001 in Zeeuws-Vlaanderen in een curiosawinkel gekocht. Na een reparatie in hetzelfde jaar, doet het alweer 18 jaar met enige regelmaat dienst.
Op de achterkant van de radio zit zoals op wel meer Belgische radio’s een “G.I.R.A.” sticker. G.I.R.A. is een afkorting en staat voor: "Groupement pour la protection de l"Industrie et du commerce de la Radio", opgericht in juni 1939 door 6 Belgische radiofabrikanten ter bescherming van hun industrietak.
Reparaties
Reparaties Inwendig 2001
- Het toestel is 2001 opgeknapt zonder dat een schema beschikbaar was, dat heb ik pas kort geleden ontdekt. Bij wijze van uitzondering, zie hier
- Koppel C’s (5 stuks) tussen anode en stuurroosters in audio deel getest en vervangen. (waren al niet origineel meer).
- Ontkoppel elco’s over kathodeweerstanden in audiodeel vervangen, dan wel overbrugd.
- Ontkoppel C’s van 0,1 uF in h.f. trap, mengtrap, m.f. trap en AVR vervangen. Ze zijn erg lek en hebben onvoldoende waarde. (Alle “Bell” condensatoren van deze waarde en dit type in dit toestel zijn lek/twijfelachtig). De ontkoppel C van het schermrooster van de h.f. trap had zelfs een volledige sluiting.
- Voedingselco van 2 x 50 uF getest, geformeerd, en 100% bevonden – is ooit al eerder vervangen, net als enkele C’s in het audiogedeelte.
- Enkele verlopen C’s in het frequentiebepalende netwerk in het audiodeel waren verlopen. Deze zijn nu vervangen. Alle weerstanden in dit toestel vertonen geen onacceptabele afwijkingen
- Alle buizen getest in TC-2 buizentester. Zijn volgens deze test circa 80% en nog bruikbaar. Om dit te compenseren heb ik R39 in de voeding (4K7) overbrugd in afwachting van andere buizen.
- 5Y3 vervangen door 5Z4. Dit type heeft een lagere inwendige weerstand en geeft dus ook een iets hogere voedingsspanning. Om een brommetje in de weergave te onderdrukken bleek het noodzakelijk de 7B6 in aluminiumfolie te wikkelen.
- Afstemoog – origineel nog aanwezig – “opgepiept” door de gloeispanning circa 10 minuten op 12 Volt te zetten. Geeft (tijdelijk?) enige verbetering.
- Alle frequentiebepalende C’s (padders) gecontroleerd en in orde bevonden. H.F. deel opnieuw wat afgeregeld voor optimaal resultaat. Dit was voor de m.f. trafo’s niet noodzakelijk.
Reparaties Uitwendig 2001
- Luidsprekerdoek rechter luidspreker gewassen. Krimpt echter en valt aan de randen snel uit elkaar. Daar het doek zeer krap op de ondergrond is bemeten, dit voor linker luidspreker niet gedaan. Dit doek is dan ook nog ietwat vuil/versleten.
- Kast en inwendige gereinigd. Was echter niet echt vuil. Goudkleurige delen en knoppen zo gelaten.
Toestand na Reparatie
- Status najaar 2001: Speelt weer zeer goed, lichte brom aanwezig door modificatie voeding.
- Het hoogste KG bereik is minder gevoelig. Dit kan voortvloeien uit het toegepaste mengconcept, een zwakke mengbuis, of het ontbreken van h.f. versterking. De klankkwaliteit en selectiviteit zijn zeer goed door de toegepaste toonregeling en combinatie luidsprekers/kast.
- Uiterlijk vertoont het toestel enige gebruikssporen.
Karakteristieken
Merk: | RADIOBELL |
Type: | Stereophonic Cantate |
Serienummer: | 131160 G.I.R.A. 903027 |
Bouwjaar: | 1951/1952 |
Frequentiebereiken: | LG/MG/KG (3 bereiken van 7,5 tot 52 meter) |
Middenfrequentie: | circa 420 kHz? |
Buizenbezetting: | 7A7/ 7S7/ 7A7/ 7B6/ 7F7/ 2x7C5/ 6U5/ 5Y3 (5Z4) |
Schaalverlichting: | 8 x 6,3 Volt 0,3 A |
Bediening: | Draaiknoppen aan de voorzijde voor: v.l.n.r.: Volume/ Netschakelaar, Toonregeling, Golfbereik, Afstemming |
Voedingsspanning: | 115-120-135-150-220-245 Volt wisselstroom |
Antenne: | extern |
Externe Aansluitingen: | Antenne, Pick-up, Externe L.S. (laagohmig) |
Maten (H x B x D): | 37 x 73 x 32 cm |
Gewicht: | circa 15 kg |
Kast: | Hout, licht gelakt met goudkleurige sierlijsten. |
Bijzonderheden: | Luxe radio uit begin jaren vijftig. Een echte “Bi-Ampli” |
Typenummers componenten: | zie schema |
Collectienummer: status: | 39 In de collectie |