R.A.F. radio

Zoals in de inleiding al vermeld, zijn er zeer vele grotere en kleinere Belgische radiomerken. Een ervan is “R.A.F. Radio”. De herkomst is niet altijd meer te achterhalen, maar gelukkig zit op de achterzijde van dit toestel nog een garantiebewijs, dat als adres “R.A.F. Radio, Molenhoek 47 te Wevelgem vermeldt. Hier is geen spoor meer te vinden van enige “radio activiteit” Geen idee hoeveel er van gemaakt zijn, en hoeveel er nog van over zijn.

Deze radio werd in 2009 aangeschaft op de Koninginnedag vrijmarkt in Hoorn. Hoe zo’n toestel daar verzeild is geraakt, ik weet het niet. Als radio’s konden praten...

Ik kreeg inmiddels (januari 2021) nieuwe informatie hierover: RAF staat voor de namen van de eigenaars van de radio en TV fabriek: Roger, Achiel en Frans. Hun familienaam was Bostoen. Ze waren woonachtig te Bissegem (bij Kortrijk). Hadden daar hun fabriek en winkel.

Het toestel was vrij gaaf op wat krasjes na: luidsprekerdoek en stationsnamenschaal waren goed, achterwand was aanwezig.

De luidspreker bleek los in het toestel te liggen en had de 6K7 vernield.

Het is een wat eenvoudig ontworpen radio. Het binnenwerk heeft kenmerken die typisch zijn voor Belgische radio’s uit die tijd: dezelfde chassis, transformatoren, en sommige componenten kom je in meerdere merken tegen. De luidspreker is van SBR; die lag min of meer los in het toestel en ik twijfel of die origineel is. Ook in deze radio is de montage van de onderdelen wat rommelig.

Op de onderkant van de kast is 8 - 6 - ’48 gekrabbeld, dus ik neem aan dat het toestel van 1948 is. Let op de Nederlandse stations op de stationsnamenschaal: Huizen op de 1500m Langegolf, Jaarsveld op de 400 m en Hilversum op de 300 m Middengolf. Aan het Atlaslogo op de stationsnamenschaal was me niets bijzonders opgevallen totdat ik dit begin november 2021 het volgende bericht kreeg:

Beste,

ik zag een Atlas radio op uw website.
"Atlas" en datzelfde logo zijn -voor zover ik weet- van de hand van mijn grootvader zaliger Kamiel Lernout uit Geluwe (West-Vlaanderen in België).
Hij maakte er eigenhandig een 120 tal, vanaf de vroege jaren 40, zelfs ook tijdens de oorlogsjaren smokkelde hij onderdelen van Antwerpen naar zijn atelier onder de neus van de Duitse bezetter in een speciaal daartoe omgebouwde overjas... een lokale schrijnwerker maakte de kastjes, er zijn er dus veel verschillende...
Kamiel sr's zoon Joris werd ook elektricien en heeft de voorbije decennia een veertigtal Atlas radio's weten te redden, ze staan echter te verloederen op zijn zolder sinds de arme man in een woonzorgcentrum leeft. Maar na 80 jaar spelen ze nog allemaal... Ik mag er eentje lenen van nonkel Joris en zet hem af en toe op in mijn homestudio... De radio in jouw artikel is misschien eentje van mijn grootvaders hand die later is omgebouwd door de broers uit Bissegem... De meeste Atlas radio 's hebben een "pick-up" aansluiting (twee bananestekker gaatjes) om een platenspeler op aan te sluiten... handig in deze moderne tijd om een internetradio aan te hangen...
veel plezier er mee.
Mvg
Maarten Lernout

Nooit geweten dat  "Atlas" een klein maar toch eigen merk was!

Het schema is niet te achterhalen, maar is redelijk standaard. Een 6A8 als mengbuis, een 6K7 als middenfrequenttrap, een 6Q7 als detector en laagfrequentversterker, een 6V6 als eindtrap en een 80 als gelijkrichter. De 6A8, de 6V6 en de 80 zijn van het merk Adzam; de 6A8 heeft zelfs nog een stempeltje "RAF” De luidspreker is van het electro-dynamische type (bekrachtigingsspoel).

 

Reparaties

Reparaties Inwendig: 2010

De schakeling bevat een allegaartje aan onderdelen uit verschillende periodes ook van na 1948 en is daarom niet origineel meer. Daarom is gekozen voor een zo optimaal mogelijk herstel in werkende conditie daar de authentieke toestand niet meer te achterhalen is. Delen van de bedrading (rubberisolatie) zijn geheel verteerd en daarom niet te handhaven. Op grond van bovenstaande keuze is deze vervangen door modernere bedrading.

  • Netsnoer vervangen. Primaire stroomcircuit gecontroleerd. Netschakelaar gereinigd. Isolatieweerstand tussen netaansluiting en chassis gemeten: 50 MOhm.
  • Bekrachtigingsspoel en primaire van luidsprekertrafo hersteld volgens de  “De Hoogspannings Reparatiemethode” . Deze leken in eerste instantie defect. Zie artikel in bibliotheek (klik op de titel hierboven)
  • Buizen op emissie getest en in orde bevonden. De gebroken 6K7G vervangen door ander exemplaar uit eigen voorraad.
  • Voedingselco geformeerd. Was niet origineel, bleek evenwel goed te regenereren.
  • Koppelcondensator opgespoord en nieuwe condensator mee in serie gezet. Was nog niet echt lek, preventief gedaan.
  • Na globale controle voorzichtig in werking gesteld. Spanningen kloppen ongeveer met wat verwacht mag worden. Niet eerst alle componenten afzonderlijk gecontroleerd en zeker niet alle condensatoren rücksichtsloos vervangen.
  • Toestel speelt maar zeer is ongevoelig. De meest waarschijnlijke oorzaak lijken de duidelijk verdraaide en vastzittende m.f. kernen. Deze gangbaar gemaakt door demontage en omdraaien van de kern (aan de andere kant zit een “verse” gleuf)
  • Afgeregeld op gehoor. Zo afgeregeld dat geneerneiging wordt onderdrukt. In stuurroosterleiding van 6K7G stopweerstand van 1200 Ohm opgenomen.
  • Spoelblik van m.f. trafo’s gedemonteerd op zoek naar afwijkende componenten. Niet gevonden.

Reparaties Uitwendig 2010

De toestand van de was niet zodanig dat overlakken noodzakelijk was. Daarom gekozen voor optimaliseren van bestaande toestand.

  • Kast gepoetst met “Glanspopote”   (een sterker product dan “Uitklaarpolitoer”). “Uitklaarpolitoer” geeft iets minder effect. Poetsen met “Commandant 4” geeft ook goed effect maar iets minder. Heeft ook de neiging in de nerven te trekken. Kale plekken met bruin kleurpotlood bijgewerkt en met zeer dunne schellak afgelakt.
  • Blijft na poetsen wat dof, waarschijnlijk laag te zacht/te dun.
  • Ook geprobeerd: eerst met staalwol 000 krasjes en barstjes gladmaken en dan poetsen. Als laatste gedaan, geeft iets beter resultaat, maar bewerkelijk.
  • Verder waar nodig schoongemaakt Chassis staat goed in de grijze lak en is verder zo gelaten.

Toestand na Reparaties

  • Status 2010 Werkt weer redelijk goed en klinkt goed. Gelijkloop en gevoeligheid zijn niet optimaal, ook klopt de schaal op de KG niet helemaal. Ligt vrijwel zeker aan verlopen condensatoren in de frequentie bepalende kringen rond de mengtrap. Gezien de hoeveelheid werk maar zo gelaten, toestel is in werkende staat en te beluisteren
  • Kast verkeert in acceptabele staat. Zie ook de overweging in het hoofdstuk ” politoeren ” in de bibliotheek”

 

 

Achterzijde open

Stationsnamenschaal

Componenten Mengtrap

Garantiebon

Atlas logo

RAF logo

Karakteristieken

Merk:R.A.F Radio
Type:onbekend
Serienummer:4804
Bouwjaar:1948
Frequentiebereiken:LG/MG/KG
Middenfrequentie:455 kHz
Buizenbezetting:6A8/6K7/6Q7/6V6/80
Schaalverlichting:2 x 6,3 Volt
Bediening:Draaiknoppen voor Toonregeling, Netschakelaar en Volume, Afstemming en Golfbereik
Voedingsspanning:110/130/150/220/240 Volt Wisselstroom
Antenne:Extern
Externe Aansluitingen:Antenne, Grammofoon, Externe L.S.
Hoogohmig: onder spanning!
Maten (H x B x D):32 x 46 x 27 cm
Gewicht:circa 10 kg
Kast:Hout, donker gelakt met witte sierstrippen
Bijzonderheden:Standaard super, weinig voorkomend
Typenummers componenten:Luidspreker; SBR (ongenummerd)
trafo: ongenummerd.
Collectienummer:
status:
139
In de collecte