Philips
- Philips 209U
- Philips 525A
- Philips 796A
- Philips 834AS
- Philips 990X
- Philips BD290U
- Philips BD522A
- Philips BX210U-10
- Philips BX310A
- Philips BX330A
- Philips BX360A
- Philips BX400A
- Philips BX454A-90
- Philips BX462A
- Philips BX480A
- Philips BX500A
- Philips BX631A
- Philips BX645A
- Philips BX700A
- Philips BX704A
- Philips BX760X
- Philips BX760X Gemodificeerd
- Philips B2X02A
- Philips B2X12A
- Philips B2X71U
- Philips B2X80U
- Philips B3D03A
- Philips B3X82U
- Philips B3X91A
- Philips B4X23A
- Philips B5X62A
- Philips B6X82A
- Philips B5X99T
- Philips H4X73A
- Philips L1W40T
- Philips NL3X92T
- Philips Pionier 1
Philips BX 700A
De modellenserie van Philips uit 1950 kende een aantal uiteenlopende toestellen zoals de BX 400A, de BX 500A, de BX 600A en het meest luxe topstuk de BX 700A. De BX 700A was ook in die zin een bijzonder toestel omdat het de eerste door Philips geproduceerde ontvanger die was voorzien van de FM omroepband. De aanschafprijs bedroeg in 1950 maar liefst Fl 785 voor een ontvanger met maar liefst 15 buizen.
Dat was in 1950 een unicum en in zekere zin een commercieel waagstuk want pas op 15 juni 1954 werd de eerste Nederlandse FM-zender officieel in gebruik genomen. In 1950 zond de Nederlandse omroep alleen op de middengolf uit, afgezien van een paar FM-proefzenders met laag vermogen in o.m. Scheveningen en Eindhoven die ongeregeld in de lucht waren en bovendien een zeer beperkte reikwijdte hadden. Die eerste officiële FM zenders stonden ook niet in het midden van het land maar in het oosten en zuiden: - in Hulsberg, Hengelo en Hoogezand - ze waren bedoeld als aanvulling op de in de avonduren matige ontvangst van de middengolfzenders Hilversum I en II. Pas in 1955 kwam de vaart er een beetje in en werd het zendernet vrij snel uitgebreid. De kopers van dit toestel waren in eerste instantie dus aangewezen op buitenlandse FM-zenders. Hiervoor was toch wel enige investering in een goed antennesysteem noodzakelijk, reden waarom een ingebouwde FM-dipool - gangbaar in de meeste latere ontvangers - vrij zinloos was en dus ontbreekt.
In Duitsland, dat na WO II een groot aantal middengolf frequenties was kwijtgeraakt, was men noodgedwongen al eerder met FM uitzendingen begonnen en dat land beschikte in 1950/51 al over een vrij uitgebreid FM-zender netwerk. Zie overzicht “Lijst van Europese FM zenders 1951 ” , klik hier
In die begintijd was er het ontvangen van FM-zenders een hobby op zich: het bekende blad “ Radio Bulletin” wijdde er zelfs een maandelijkse rubriek aan: “FM monitor”. Hierbij in te zien de bijdragen van Augustus 1951 en Oktober 1951 . FM-luisteraars in die tijd waren “hengelaars in een zee van ruis” (iets wat van vandaag de dag op de MG van toepassing is, maar dit terzijde)
Naar het schijnt is de BX 700A een zorgenkindje geweest voor Philips - er zouden meerdere modificaties geweest voor verbetering van het FM-gedeelte, maar een succes is het niet echt geworden. Het toestel was feitelijk nog niet uitontwikkeld toen het op de markt gebracht werd. Naar huidige begrippen zijn er ongeschikte onderdelen gebruikt. Zo zijn buizen uit de 40-serie nu eenmaal minder geschikt voor deze hoge frequenties. In 1951/1952 werden de BX 524A van Philips en zijn Duitse equivalent de BD 522A met dezelfde buizen op de markt gebracht, zij het met een wat beter uitgewerkte schakeling.
In feite zijn het twee ontvangers op één chassis die alleen de voeding en het laagfrequent gedeelte gemeenschappelijk hebben. Dit om omschakelproblemen te vermijden, maar wel vereiste dit extra onderdelen. Het FM gedeelte heeft een EF 42 als h.f. voorversterker, een EF 42 als zelf-oscillerende mengtrap, een tweetal m.f. trappen met EF 42, een dubbeldiode EB 41 als AM begrenzer en een EB 41 als detector (Foster-Seely detector - tegenwoordig is de ratio detector gangbaar). Rond die tijd waren er al amateur-ontwerpen gangbaar met betere prestaties. Opmerkelijk is wel dat het bereik al de gehele tegenwoordige FM band omvatte: van 87,5 - 108 MHz. Uiteraard was Philips als langer bezig met het ontwikkelen van FM ontvangers; in 1946 was er een laboratorium model, de FM46, met 12 buizen en twee luidsprekers. In een stapel oude papieren vond ik wat documentatie hierover, wat me leuk leek om te publiceren, zie hierna:FM 46 schema + stuklijst
Het AM deel van de BX 700A is conventioneel opgezet. De ingangs/antennekring is rechtstreeks op de mengtrap met ECH 42 aangesloten, zonder verdere pre-selectie of h.f. voorversterking. Een trap m.f. versterking met EAF 42 welke tevens de detector is. De m.f. bandbreedte is in twee standen omschakelbaar. Het toestel beschikt over Lange- ,midden- en 3 x korte golf. Een van de KG bereiken loopt van 6,95 tot 21,9 Mhz (13, 16, 20, 25, 30 en 40 m omroepbanden) De beide anderen van 9,35 - 12 Mhz en 5,9 - 7,4 MHz (bandspreiding op 25 en 30 meter en 40 en 50 meter. )
Het laagfrequent deel is gemeenschappelijk voor zowel AM als FM. Dit bestaat uit een EF 40 - welke deel uitmaakt van het toonregel circuit - gevolgd door een EAF 42 welke dient als fase-draaier om de balans eindtrap met 2 x EL 41 aan te sturen. Samen met de luidspreker type 9756-05 en de ruime kast geeft dit een mooi vol geluid.
Het toestel is afkomstig van wat toen de “Bossche Vlooienmarkt” heette en is in 2003 in de collectie gekomen. Hat zag er indrukwekkend uit en als “eerste radio met FM” een verzamelwaardig toestel, met zijn 17 kg letterlijk een zwaargewicht. Het luidsprekerdoek was er slecht aan toe en moest vervangen worden, de achterwand was gebroken maar verder was erg weinig mee aan de hand. Inwendig compleet en stoffig, kennelijk nooit eerder uitgekast. De servicedocumentatie staat hier
Reparaties
Reparaties Inwendig 2005
- Uitgekast en gereinigd.
- Elco’s geformeerd en getest. In orde bevonden.
- R1 vervangen door 2 x 2k4 parallel (was verbrand)
- AZ 41 1 exemplaar o.k., de tweede deed 10mA, deze opgesterkt naar 42 mA. De beide EL 41’s (Pope) getest en o.k. 48/49 mA. Alle andere buizen ook getest. De laatste EF42 van de FM m.f. trap was slecht (20mA), vervangen. De EF 40 (audio) ruiste zeer sterk, door inwendige zilverachtige aanslag. Vervangen.
- C73 en C74 (Bouceherot C’s) getest en in orde bevonden. Verder geen controles uitgevoerd.
- FM-deel opnieuw afgeregeld. Was door buiswisselingen en ouderdom wat verlopen.
- Krakende potmeters schoongespoten.
- Ander netsnoer aangesloten.
Reparaties Uitwendig 2005
- Luidsprekerdoek vervangen. Tot voor enkele jaren terug kon je bij mevr. Corine Maas nog luidsprekerdoek laten weven. Was niet goedkoop wel goed, en voor dit “topstuk” verantwoord. (Ook gedaan voor mijn Waldorp 48Z)
- Kast bovenzijde gepolijst met staalwol 000, daarna met “Jura V” krashersteller behandeld, waarna gepolijst met Commandant 4 en behandeld met “Pledge”. De rest alleen met Jura en Pledge.
- Het vlak onder de stationsnamenschaal met (nieuw) bruin vilt beplakt. Achtergrond was vlekkerig.
- Gebroken achterwand verlijmd
Toestand na Reparaties
- Status 2005/2021: Speelt heel goed, met name op de middengolf. Ziet er weer goed uit. De FM ontvangst is kwalitatief redelijk, in lijn met de gebruikte schakeling. Afregelen op gehoor was wat moeizaam, zou beter kunnen. De meeste hedendaagse FM zenders zijn hebben hoe dan ook een slechte geluidskwaliteit (stand dove bouwvakker).
- De KG is te ongevoelig, dit nog uitzoeken.
- Gaat op FM na enige tijd soms zachter spelen: ligt meestal aan de buisvoeten. Toestel is gevoelig voor slechte contacten.
- Zou gelet op het bovenstaande eigenlijk weer eens een “grote werfbeurt” moeten krijgen.
Karakteristieken
Merk: | PHILIPS |
Type: | BX 700A |
Serienummer: | 1351 |
Bouwjaar: | 1950/1951 |
Frequentiebereiken: | LG/ MG/ KG1(13-40m)/KG2(40-50m)/KG3(25-30m)FM(87,5-108MHz) |
Middenfrequentie: | 452 kHz/ 10,7 MHz |
Buizenbezetting: | AM: ECH42/ EAF42. FM: EF42/ EF42/ EF42/ EF42/ EB41/ EB41. AUDIO: EF40/ EAF42/ EL41/ EL41/ EM34/ PSA: AZ41/ AZ41. |
Schaalverlichting: | 3 x 8045D-00 |
Bediening: | Draaiknoppen/schakelaars aan de voorzijde voor: v.l.n.r.: Netschakelaar/volume, Toonregeling/Bandbreedteschakelaar/Lage tonenschakelaar, Golfbereikschakelaar/ A.M.-F.M.-Gram schakelaar, Afstemming |
Voedingsspanning: | 110/ 125/ 145/ 200/ 220/ 245 Volt wisselspanning. 88 Watt |
Antenne: | extern |
Externe Aansluitingen: | Antenne, Grammofoon, Externe L.S. (5 Ohm) |
Maten (H x B x D): | 40 x 62 x 29 cm |
Gewicht: | ca 17 kg |
Kast: | Hout. Lichtbruin met donkerbruine bovenkant en voetlijst. |
Bijzonderheden: | Eerste radio met FM band, uitgevoerd met twee gescheiden ontvangers (AM en FM) op één chassis met gemeenschappelijke (balans)eindversterker en voeding. Twee gespreide kortegolfbanden. |
Typenummers componenten: | Luidspreker: 9756-05. Zie verder documentatie |
Collectienummer: status: | 98 In de collectie |