Philips BX 645A

De  BX 645A is een beetje een buitenbeentje in het PHILIPS assortiment. Het toestel werd aangeprezen als bedoeld “voor emigranten en zeevarenden” en was dus niet bestemd voor de binnenlandse markt. Het bouwjaar is 1954/55. De adviesprijs bedroeg Fl 368.

Zo ontbreken de Lange golf en de FM band, iets wat in Europa in die tijd toch tot de standaard uitrusting van vrijwel elke radio behoorde. Het was dus wat ook wel een “wereldontvanger” werd genoemd.

Het radiospectrum was (en is) wereldwijd in 3 regio’s verdeeld, “Region 1”, omvat globaal Europa, Afrika, Rusland en het Midden-Oosten, “Region 2” omvat globaal Noord-en Zuid Amerika en Groenland en “Region 3” omvat globaal India, China, Indonesië, Australië & Nieuw Zeeland. De Lange golf wordt alleen gebruikt in “Region 1”, en dan nog alleen in Europa, Noord-Africa, Rusland en IJsland.

Wel bestrijkt het toestel het frequentiespectrum van 517 kHz tot 26,4 MHz, verdeeld over 6 bereiken. 

  • Bereik 1 “Standard Broadcast” is de Middengolf van 517 - 1605 kHz
  • Bereik 2 is de “Fishery Band” van 1605 kHz - 5,0 Mhz met daarin de 60, 90 en 120 m omroepbanden (gebruikt in de gebieden rondom de evenaar - dus ook in Indonesië)
  • Bereik 3 is de korte golf van 5,0 - 9,3 MHz met daarin de 30, 40 , 50 en 60 meter omroepbanden.
  • Bereik 4 is de korte golf van  9,1 - 13,0 MHz met daarin de 25 en 30 meter omroepbanden.
  • Bereik 5 is de korte golf van 11,6 - 17,6 MHz met daarin de 16, 20 en 25 meter omroepbanden.
  • Bereik 6 is de korte golf van 17,6 - 26,4 MHz met daarin de 11, 13 en 16 meter omroepbanden. (hoofdzakelijk in gebruik tijdens een zonnevlekken maximum)

De indeling van de korte golf omroepbanden is in latere jaren wat gewijzigd o.a. door het toevoegen van extra banden om aan de grote behoefte aan omroepfrequenties in de jaren zestig en zeventig te kunnen voldoen. Bedenk dat daarnaast ook veel nautisch radioverkeer op de korte golf en de Visserijband afgewikkeld werd en ook op de middengolf was het toen dringen geblazen. Er was toen heel veel te beluisteren, dag en nacht. En dat voor het overgrote deel in AM.

Vandaag de dag is er aan deze ontvanger relatief weinig plezier meer te beleven. Nautisch radioverkeer vindt op andere wijze plaats en voor zover nog aanwezig in SSB, de middengolf is vrijwel leeg en de korte golfbanden zijn ook een stuk stiller….

Voor het omschakelen tussen de verschillende bereiken wordt een motor gebruikt welke met drukknoppen bediend wordt en tevens indicatielampjes naast het bijbehorende golfbereik op de schaal doet oplichten. Om het afstemmen op de korte golf te vergemakkelijken is een fijnafstemming “bandspread” voorzien (permaebiliteitsafstemming met een klein spoeltje parallel aan de oscilatorkringen). Om zenders op de overvolle middengolf wat uit elkaar te houden (of storingen te onderdrukken) is een effectief werkende draaibare ingebouwde ferrietantenne aanwezig.

De buizenbezetting bestaat uit de EF 41, de ECH 81, de EBF 80, de EBC 41, de EL 84, de EM 34 en de EZ 80.

De EF 41 is de h.f. versterkertrap voor alle banden, de ECH 81 de oscillator/mengbuis, de EBF 80 de middenfrequent versterker/ detector, de EBC 41 de laagfrequent voorversterker (de beide diodes worden gebruikt om de schakelpuls van de motor te onderukken) en de EL 84 de eindtrap. Als afstemindicator wordt een EM 34 gebruikt en de EZ 80 is de gelijkrichter. Door de volwaardige h.f. trap met twee afgestemde kringen voorafgaand aan ingang van de mengtrap is de onderdrukking van spiegelfrequenties goed te noemen. De servicedocumentatie vind je hier .

Er bestaat ook een U-uitvoering van dit toestel, de BX645U. Deze heeft geen motoromschakeling en een afwijkende buizenbezetting met U-buizen (UF41/ UCH42/ UBF80/ UAF42/ UL41/ UM4/ UY41) en als luidspreker de AD 3800M.

Het toestel is afkomstig van de vrijmarkt op de - toen nog - Koninginnedag.

De bakelieten kast verkeerde qua uiterlijk in vrij slechte toestand. De houtnerf opdruk is grotendeels weg, op te lossen door er een egaal bruine kast van te maken. Het doek is gaaf, de schaal zou wat beter kunnen. Verder compleet, enigszins stoffig en kennelijk nooit uitgekast. Werking niet getest.

Reparaties

Reparaties Inwendig juni 2006

  • Algemene reiniging van het toestel. 
  • De motorafstemming werkte niet. Oorzaak: in de motor bleken het anker en een koppelingsveer te zijn losgeraakt. Uit elkaar gehaald en hersteld. (secondenlijm). Schakelaar weer in elkaar gezet en afgeregeld. Veel precisiewerk!
  • Schakelknoppenmechanisme en indicatielampjes gereinigd en gerepareerd. Schakelaars schoongespoten met Kontaktspray Philips 390CCS.
  • Toestel werkt verder, schaal klopt nog. Wegens tijdsdruk geen verdere controles en testen gedaan. Wel C9 (ratelcondensator) vervangen.
  • Fijnafstemming: niet goed werkend door slippende rubbers. voorlopig gerepareerd door “Leukoplast” als extra laag om de asjes aan aan te brengen. Het aanbrengen van “Leukoplast” om slippende asjes is een probaat middel dat het probleem langere tijd verhelpt.

Reparaties Uitwendig juni 2006

  • De bakelieten kast heeft een roodbruine basiskleur, waarop een bruin-met-houtnerf opdruk, afgewerkt met een glanzende toplaag. De kast tot op de bakelieten basislaag afgeschuurd en gepolijst met staalwol. Daarna gespoten met MOTIP Autolak Acryl kleurnummer 51195 . Dit verschillende malen tot goed dekkende glanzende laag herhalen, waarna polijsten met Commandant 4. Kleur is goed, dekking had iets beter gekund
  • Messing ornamenten gepoetst en de schaal voorzichtig schoongemaakt.

Toestand na Reparaties

  • Status 2006: Ziet er goed uit en speelt weer prima. Spiegelonderdrukking is goed. Originele look met houtnerfopdruk is nu egaal bruin. Noot: Alle originele condensatoren zitten er nog in!
  • Heeft daarna regelmatig gespeeld.

Achterkant

Onderkant

Detail motoroverbrenging

Stationsnamenschaal

H.f. deel

Permaebiliteits fijnafstemming

Achterkant open

Chassis bovenkant

Draaibare ferrietantenne

Karakteristieken

[table “” not found /]