Philips B4X23A

De Philips B4X23A is een goed voorbeeld van een z.g.n. “plano” radio. Dit is een model dat in tegenstelling tot het tientallen jaren lang gangbare vrij vierkante model radio plat en breed was, en waarbij de luidsprekers aan de beide zijkanten van het toestel waren aangebracht.

De “plano” paste op een plank in een boekenkast wat een uitkomst was in een interieur waar  het radiotoestel de concurrentie om de ruimte moest aangaan met in die tijd vrij forse televisietoestellen. Er zijn heel veel van deze modellen gemaakt, ook door b.v. Aristona en Siera. De Philips B5X62A, uit 1956 en elders beschreven, is een goed voorbeeld van een “vroege” plano.

Bij de modellen B4X23A /01en /54 loopt de FM band van 87,5 tot 104 MHz, bij het model B4X23A/74 loopt deze van 87,5 - 108 MHz. De /74 is daarmee de opvolger van de eerder uitgebrachte modellen. De /74 werd uitgebracht ná het model /54 waarvan de FM band loopt tot 104 MHz.

De (toekomstige) grenzen van de FM omroepband waren al eind jaren veertig vastgesteld op 87,5 en 108 MHz. Voorlopig werd nog niet de hele band in gebruik genomen: aanvankelijk lag de bovengrens in de nog lege FM band op 100 MHz. Het gebied daarboven, tussen 100 en 108 MHz werd (tijdelijk) door andere diensten gebruikt. Geleidelijk werd de bovengrens opgeschoven: eerst tot 102 MHz, rond 1962? tot 104 MHz en rond 1964? tot 108 MHz. (Opmerkelijk is dat de BX700A uit 1950 de gehele FM band tot 108 Mhz bestrijkt).

Het toestel is voorzien van de Lange-, Midden- en Kortegolf, als mede de FM band van 87,5 tot 108 MHz. 

De buizenbezetting bestaat uit de ECC 85/ ECH 81/ EF85/ EABC 80/ EL 84/ EM 80 en EZ80. Allemaal uit de 80-serie en standaard voor die tijd.

De (pre-fab) FM-afstemeenheid is uitgerust met een ECC85. De ECH 81 is de mengbuis voor LG/MG/KG en de eerste m.f. trap voor FM. De EF 85is de eerste en enige m.f. trap voor AM en de tweede voor FM, de EABC 80 is detector voor AM en FM en laagfrequent versterker, de EM 80 de afstemindicator, de EZ 80 de gelijkrichter. De documentatie vind je hier

Het toestel heeft links en rechts twee identieke laagvormige luidsprekers van het type AD 3500M. Dit toestel wordt niet specifiek “Bi-Ampli” genoemd want dat is het niet, hoewel dat etiket eind jaren vijftig op bijna elk toestel met twee luidsprekers werd geplakt. De B4X23A heeft niet de verfijning van toestellen uit de wat hogere segment zoals een transformatorloze eindtrap en gescheiden hoge- en lage tonen luidsprekers. Wat onhandig en kwetsbaar zijn de aan de voorkant uitstekende druktoetsjes voor de toonregeling. De gebruiksaanwijzing van het toestel vind je - met dank aan de NVHR-  hier

De prestaties zijn in overeenstemming met het ontwerp. Het toestel klinkt niet slecht maar is ook geen topklasse.

Dit exemplaar is -zoals de meeste radio’s - afkomstig van een rommelmarkt, in dit geval de vrijmarkt op (toen nog) Koninginnedag in 2002. Een tientje voor een radio die er behoorlijk uitzag en nog bleek te werken ook.