Philips 209U

Philips 209U

De Philips 209 U is een klein, eenvoudig, maar goed ontworpen radio’tje uit de periode 1946/1947. Er zijn veel onderling iets verschillende uitvoeringen van, aangeduid met 01, 02, 07, 49, 50 en nog wel meer.

Daarnaast zijn er van Philips de 203U, 204U, 205U, 207U, 208U en vele afgeleiden van andere (licentie houdende) merken als N.S.F. en Siera. Het in kaart brengen en verzamelen van deze toestellen in al hun varianten is een wetenschap op zich. Eén ding hebben ze echter gemeenschappelijk en dat is de inhoud. Alle ontwerpen berusten op het in 1939 door Philips ontwikkelde “4-tubes concept”, een ontwerp om met 4 radiolampen een behoorlijk werkende (en relatief goedkope) ontvanger te bouwen. Er zijn er heel veel van geproduceerd.

We komen de 209U ook nog tegen bij de beschrijving van de Waldorp 46A, maar dat is een verhaal apart.

Het toestel is voorzien van Lange-, Midden en Korte Golf.

De buizenbezetting bestaat uit 2 maal UCH21, UBL21 en UY1N. De eerste UCH21 doet dienst als oscillator/mengtrap, de tweede is de middenfrequent versterker (heptodedeel) en laagfrequent voorversterker (triodedeel). De UBL 21 is de l.f. eindtrap. Deze buis bevat tevens een tweetal diodes welke voor de signaaldetectie zorgen. De UY 1N is de gelijkrichter.

Het toestel wordt rechtstreeks uit het stroomnet gevoed: het chassis kan dus onder spanning staan! In de anodeleiding van de gelijkrichtbuis is een weerstand van 180 Ohm opgenomen. Deze beperkt in zekere mate de inschakelstroom bij het opladen van de voedingselco. De gloeidraden van de buizen staan in serie geschakeld met het schaalverlichtingslampje een aantal weerstanden.

Een goede beschrijving van het toestel vinden we NVHR Bulletin no 37 uit 1991. Ik ben zo vrij geweest hier een kopie van te maken. Zie beschrijving  "Het Philips Ontvangtoestel 209U"  door W. Martens

Dit radio’tje heb ik al heel lang. Ik heb het zo rond 1965 naast een vuilnisbak gevonden. Het speelde ook nog. In 1993 is het nagezien en schoongemaakt. Na 1999 heeft het niet meer gespeeld. Het is wel altijd droog en koel bewaard. Misschien dat daarom de teer-condensatoren nog in acceptabele staat verkeren.

Het typenummerplaatje op de achterkant ontbreekt helaas, wel staat er op het chassis een getal - 84690 - gestempeld dat ik als serienummer beschouw. Wel zijn er op de plaats van het typeplaatje cijfers gedrukt - zie foto - waar met wat moeite het volgende te lezen valt: 209U/19 452. Dit betekent: type 209U variant 19 en m.f. 452 kHz.

In 2019 is het voor “groot onderhoud” naar de werkplaats gebracht. De documentatie is   hier  te vinden.

 

Reparaties

Reparaties Inwendig 2019

  • Toestel niet uitgebouwd. Is erg ingewikkeld (afstemkoord) en niet nodig.
  • Primaire circuit was onderbroken. De netschakelaar maakte slecht contact. Deze met contactspray schoongespoten.
  • Het schaallampje maakte slecht contact in de geoxideerde fitting (en onderbreekt daarmee de hele gloeistroomketen). Dit schoongemaakt.
  • De elco’s van de voeding. Deze geregenereerd, dit proces was na circa 7 uur voltooid. Ze blijken nog vrijwel perfect in orde. (2 x 30 uF)
  • Buizen op emissie getest, ze zijn nog vrijwel 100%. Buisvoeten en -sokkels gereinigd
  • Boucherot C (C85 – 4800 pf) getest met 600 V, meerdere malen. Lekweerstand meer dan 25 MOhm, daarom laten zitten.
  • Ratel -C (C110 – 22.000 pf) getest met 600 Volt, meer dan 10 MOhm, laten zitten.
  • De ontkoppel elco van de kathodeweerstand van de UBL21 (C75 – 100 uF) langdurig (12 uur) geregenereerd. Deze condensatoren zijn doorgaans verdroogd, deze niet, heeft weer 50 uF capaciteit, laten zitten.
  • C100, C112, C120 getest en meer dan 100 MOhm.
  • Algemeen: weerstanden en condensatoren hebben zich goed gehouden. Niet vervangen.
  • Oude reparatie: parallel aan C38 (oscillator MG) is een trimmer gemonteerd om de aanwijzing op de afstemschaal te corrigeren. Niet gewijzigd.
  • Gevoeligheid. De gevoeligheid liet met name op de KG te wensen over. Aan de mengtrap was niets bijzonders te vinden. Wel was de regelspanning van de AVR zonder signaal te hoog (te negatief) en met name op het KG bereik. Door een weerstandje van 560 kOhm tussen de AVR lijn en aarde te plaatsen werd deze lager en was de gevoeligheid beter (lichte ruis zonder antenne)
  • Enig experimenteren met deze weerstand leverde een waarde op van 560 kOhm als beste compromis. Ik heb de oorzaak van het verschijnsel – te hoge AVR spanning zonder signaal – (nog) niet onderzocht

Reparaties Uitwendig 2019

  • Bakelieten kastje weer eens goed opgepoetst.
  • Let op: Bij het terugplaatsen van de knoppen de schroefgaatjes opvullen met was. De schroefjes staan onder spanning en met natte handen….

Toestand na Reparaties

  • Status 2019: speelt weer naar behoren. De Korte golf blijft wat moeizaam afstembaar maar dat is inherent aan de eenvoudige opzet van dit toestel.

achterzijde

Onderzijde

Van opzij

Stationsnamenschaal

Achterzijde

Chassis 209 U bovenaanzicht

Achterzijde open

Plaatantenne

Serienummer en type aanduiding

Karakteristieken

Merk:PHILIPS
Type:209U
Serienummer:84690
Bouwjaar:1946/1947
Frequentiebereiken:LG/MG/KG
Middenfrequentie:452 kHz
Buizenbezetting:UCH21/ UCH21/ UBL21/ UY1N
Schaalverlichting:8095 D-99 of 8097 D
Bediening:Links opzij: netschakelaar en volume
Rechts opzij: Afstemming (voor) Golfbereikschakelaar (achter)
Voedingsspanning:110/ 220 V Gelijk- en wisselspanning 40 W
Let op: chassis staat onder netspanning!
Antenne:intern: plaatantenne en extern
Externe Aansluitingen:Antenne
Maten (H x B x D):19 x 29 x 16 cm
Gewicht:3,5 kg
Kast:bruin bakeliet
Bijzonderheden:Eenvoudig toestel vlgs “4-tube concept”
Typenummers componenten:Luidspreker: perm. dynamisch type 9712
Collectienummer:
status:
19
In de collectie