Novak 502

Novak is in 1929 opgericht in Brussel. Het is een van de kleinere Belgische radiofabrikanten. Na een samengaan in 1960 met “Arel”, een andere Belgische producent, wordt het bedrijf overgenomen door een Amerikaans bedrijf.

Tot midden jaren zestig worden toestellen onder de merknaam AREL - NOVAK geproduceerd, maar niet meer in Belgie.

De Novak type 502 uit 1950 is technisch gezien een eenvoudige radio uit het middenklasse segment. Op de achterwand zit een G.I.R.A. zegel met licentienummer. Radio's die in België verkocht zijn en het GIRA zegel hebben, zijn via een officiële dealer verkocht en niet via parallel import. G.I.R.A. is een afkorting en staat voor: "Groupement pour la protection de l"Industrie et du commerce de la Radio", opgericht in juni 1939 door 6 Belgische radiofabrikanten ter bescherming van hun industrietak.

Eigen aan deze radio is de wijze waarop het chassis is ingebouwd en werking van de golfbereikschakelaar. Zie de foto’s

Het schema heb ik niet, maar is redelijk standaard. De radio heeft Lange-, Midden- en Kortgolf. Een ECH 42 als mengbuis, een EAF 42 als middenfrequenttrap/detector (AVR), een EBC 41 als detector (audio) en laagfrequentversterker, een EL41 als eindtrap en een AZ 41 als gelijkrichter. Extra is het afstemoog met EM 4. Alle buizen zijn van het merk “Adzam” en zijn gemerkt met het chassisnummer 211 – 24 en dus nog origineel.

De luidspreker is van het permanent-dynamische type

het toestel is in 2004 op de vrijmarkt met Koninginnedag aangeschaft. het toestel was compleet. De lak had een vreemde kleur en was vettig. Had kennelijk jaren in een frietkot gestaan? Het binnenwerk was schoon en compleet. Na 4 jaar in de opslag werd het toestel in 2008 zowel In- als uitwendig onder handen genomen.

Reparaties

Reparaties Inwendig 2008:

  • Al eerder uitgekast geweest en sporen van enkele kleine reparaties. Diverse merken componenten, grotendeels origineel.
  • Buizen getest en 100%, 1 helft AZ 41 was zwakker (50%) na regeneratie 100%
  • Koppelcondensator van het merk TCC, getest en 10 MOhm, niet vervangen. Boucherot condensator (tussen anode eindbuis en massa) ook 10 MOhm. Preventief vervangen zou beter zijn – niet gedaan i.v.m. originaliteit en omdat het toestel nooit onbewaakt speelt.
  • Elco’s geformeerd, in orde. Spanningsdeler verlopen: 27 k (Vitrohm) was 50 k, vervangen.
  • Twee anodeweerstanden bij EM 4 vervangen (Vitrohm) was 2 MOhm, hoort 1 MOhm, te zijn, oog werkt nu iets beter.
  • Netsnoer vervangen
  • Gevoeligheid en gelijkloop bijgeregeld. Aan lage kant MG wat ongevoelig. Beetje speling in afstemming is met name op KG wat lastig. Niet verholpen.

Reparaties Uitwendig 2008:

  • Stationsnamenschaal aan de buitenkant gereinigd. De binnenkant met rust gelaten.
  • Achter een klein gaatje in het luidsprekerdoek een stukje doek van gelijke kleur geplakt om dit te maskeren. Zie de foto van de voorzijde.
  • De vette buitenkant van de kast gereinigd met Terpentine en ook met Ethanol (werkt beter maar kan laklaag oplossen, dus voorzichtig!. Lak is verkleurd (geel) en deels onthecht. De oorspronkelijke kleur is te zien onder de knop aan de zijkant, deze is licht noten. Na ontvetten bewerkt met Uitklaarpolitoer. Geeft mooie glans, maar ondergrond blijft wat vlekkerig door veroudering en ingedrongen vuil en vet.
  • Daarom, in 2009 de kast opnieuw gelakt. In verband met vlekkerige ondergrond als proefkonijn gebruikt voor het toen voor mij nieuwe proces van politoeren. De oude lak verwijderd met “Afbijt zonder spoelen” .Zie voor details het hoofdstuk  “Politoeren”  (klik op het woord) in de bibliotheek. Om de juiste kleur te krijgen heb ik de ondergrond niet met waterbeits gekleurd maar in plaats daarvan schellak in de kleur “Robijn” gebruikt.

Toestand na reparaties:

  • Status 2008: Speelt weer goed en ziet er goed uit. Regelmatig laten spelen (laatst in 2017)
  • Afstemming op KG heeft wat speling.

Achterzijde open

 

Stationsnamenschaal

Achterzijde dicht

 

Detail Golfbereikschakelaar

Binnenwerk met onderdelen. Nog origineel.

G.I.R.A. label

Karakteristieken

Merk:NOVAK
Type:502
Serienummer:Op chassis en buizen: 211-24
G.I.R.A. nummer: 750465
Bouwjaar:1950
Frequentiebereiken:LG/MG/KGG
Middenfrequentie:452 kHz
Buizenbezetting:ECH42/EAF42/EBC41/EL41/AZ41/EM4
Schaalverlichting:2 x 6,3 Volt 0,3A
Bediening:Draaiknoppen.
Links opzij: Toonregeling, Rechts opzij: Frequentiebereik.
Voorzijde: Afstemming en Netschakelaar/Volume
Voedingsspanning:110/130/145/220/240V
Antenne:extern
Externe Aansluitingen:Antenne, Pick-up, Extra L.S. (5 Ohm)
Maten (H x B x D):32 x 48 x 23 cm
Gewicht:8 kg
Kast:Hout, licht gelakt
Bijzonderheden:Golflengteverdeling loopt omgekeerd Lage kant in frequentie links i.p.v. rechts)
Typenummers componenten:
Collectienummer:
status:
104
In de collectie