Graetz Sinfonia 522

GRAETZ was een Duitse radiofabrikant die midden jaren vijftig series radio’s op de markt bracht met welluidende namen als onder meer Komtess, Melodia, Baroness, Sinfonia en Comedia. Het hier beschreven toestel is er een uit de Sinfonia serie en wel de Sinfonia 522 uit 1957. De oorspronkelijke prijs zou rond de 450 Mark hebben bedragen.
Het is een toestel uit de topklasse. Het werd enthousiast aangeprezen: een “Raumklang Vollsuper mit Schallcompressor” met “8 Röhren en 8/13 Kreise”. Vele Duitse radio’s uit deze tijd hebben op dit punt achterwanden die op zich al het lezen waard zijn.
Deze radio heeft 4 luidsprekers: twee grote en een kleine aan de voorkant, en een hoge tonen luidspreker waarvan het geluid via een “golfpijp” naar de zijkanten en de achterkant van het toestel wordt verspreid (“Schallkompressor”)
Stereo bestond toen nog niet dus werd alles uit de ruime kast gehaald (letterlijk) om een zo goed mogelijke weergave te bereiken, wat in dit geval ook aardig is gelukt.
De radio is voorzien van LG, MG, KG en UKW (87,5 - 100 MHz)
De buizenbezetting bestaat uit de ECC 85, de ECH 81, de EF 89, (2x) de EABC 80, de EM 34 en de EL 84. De seleengelijkrichter B250C75 wordt gemakshalve als 8e buis gerekend. (8 Röhren klinkt beter als 7)
De ECC85 zit in de prefab UKW afstemeenheid. De ECH 81 dient als oscillator/mengtrap voor AM en als 1e m.f. trap voor FM. De eerste EF 89 is de eerste m.f. versterker voor AM en de tweede voor FM. De 2e EF 89 is de derde m.f. trap voor FM en de tweede voor AM, wat niet vaak voorkomt. De selectiviteit is dan ook heel goed. De m.f. bandbreedte voor AM is in beide m.f. trappen omschakelbaar tussen “schmall” en “breit”. Ik kan niet precies achterhalen hoe breed of hoe smal, maar je hoort het verschil wel.
Doorgaans wordt voor AM maar één m.f. trap gebruikt en voor FM twee en soms een derde. Die derde, exclusief voor FM, staat dan vaak zo ingesteld dat amplitudeveranderingen (storingen) worden afgeknepen om een zo zuiver mogelijk FM signaal te krijgen.
De EABC 80 is detector voor AM en FM en laagfrequent versterker, de EL84 de laagfrequent eindtrap, de EM 34 de afstemindicator.
Op een radio als deze zitten natuurlijk heel veel knoppen en regelaars: er zit een variabele hoge- en lage tonen regeling op en een “klankregister” met drie drukknoppen: “Sprache” “Solo” en “Orchester”. Een draaibare ferrietantenne is aanwezig. Voor een volledige opsomming van alle functies zie de Tabel.
Om reparaties te vereenvoudigen zijn alle aansluitingen tussen die onderdelen die in de kast vastzitten (luidsprekers, druktoetsen klankregister) en het chassis met een 8 - polige connector met elkaar verbonden. Op deze wijze kan het chassis uit de kast verwijderd worden zonder iets los te hoeven solderen. Het is daardoor een service - vriendelijk toestel: de meeste reparaties kunnen trouwens plaatsvinden zonder het chassis uit te bouwen.

Deze radio is geen onderdeel van mijn collectie. Hij is van een vriend van mij die het toestel bij me bracht met het verzoek het na te zien. Van de gelegenheid heb ik gebruik gemaakt dit prachtige object op mijn website te beschrijven.
Nazien was wel nodig: het geluid was vrij slecht en de afstemsnaar van het UKW gedeelte was gebroken. Ook werkten de druktoetsen niet lekker en de radio kraakte. Het afstemoog is heel zwak. Ook de kast kan best wel eens gepoetst worden, hoewel die op zich in prima staat verkeert.

De beknopte documentatie geef ik hierbij:  "documentatie": het is afkomstig van de NVHR bibliotheek. Let op: in het schema zit m.i. een fout: de “Boucherot” condensator is getekend vanaf de anode van de eindbuis naar het stuurrooster van de EM34. In werkelijkheid is deze via een weerstand van 10 kOhm met de plus van de voeding verbonden. Een aangepast schema gaat hierbij  "schema gecorrigeerd"

 

Reparaties

Reparaties Inwendig 2020

  • Primaire circuit in orde.
  • Alle buizen op emissie getest, zijn 100%, behalve het afstemoog (niet vervangen).
  • Buisvoeten en -sokkels gereinigd.
  • Spoelenblok met tunerspray gereinigd, radio werkte al beter.
  • Er zitten nogal veel “ERO” condensatoren – van die bruine – in het toestel, daarom als eerste de koppel-C van 50 nF met het stuurrooster van de EL 84 gecontroleerd. Deze was rond de 1,5 MOhm.
  • Op het stuurrooster van de EL 84 stond dan ook + 10 Volt. Deze condensator vervangen door een nieuw exemplaar. Daarna was de vervorming in het geluid opgelost.
  • In de voeding zitten twee Ratel-C’s van 5000 pf, ook van Ero. Die hebben een isolatieweerstand van 50 resp. 10 MOhm. Deze heb ik niet verwijderd om de originaliteit van het toestel niet aan te tasten, maar een C van 50.000 pf 750V mee in serie gezet, om toekomstige problemen te voorkomen.
  • Het tweede kritische exemplaar is de Boucherot C. Zie de opmerking hierboven. Deze heeft een isolatieweerstand van circa 20 MOhm. (Als deze tussen de anode en de plus zoals bij dit toestel kan er niet veel misgaan, alleen als deze tussen anode en aarde zit zou bij doorslag de uitgangstrafo kunnen sneuvelen.)  Het gecorrigeerde schema – zie boven – geeft de werkelijke situatie aan.
  • Het FM deel en het AM deel hebben gescheiden aandrijvingen. Het AM deel is in orde, de snaar van het FM deel is gebroken. Hier gelukkig niets aan hoeven doen: het toestel gaat alleen voor AM worden gebruikt. Dit vervangen is zonder documentatie van de snarenloop ook niet eenvoudig.
  • De “Bandbreite” schakelaar werkte onbetrouwbaar. Daar deze functie nu net een van de belangrijkste pluspunten van dit toestel is, heb ik deze schakelaar uitgebouwd en opengemaakt (losboren van koperen popnagels). Zie foto. De schakelaar was erg vuil en het inwendig heen en weer gaan van het binnenwerk werd door vuil en hard geworden vet belemmerd. Schoongemaakt, beetje nieuw vet en weer in elkaar gezet met boutjes en moertjes van M2,5. Werkte daarna weer perfect.
  • De in- en uitschakeltoets voor de ferrietantenne werkte niet lekker (ook belangrijk) .
  • Om het geheel goed te kunne reinigen heb ik het chassis uitgebouwd waarna de drukschakelaars in de kast gereinigd zijn en ook de bovengenoemde toets na smering weer soepel gaat.
  • Een van de schaallampjes vervangen – die achter de “Hohenregler” – 6,3V 0,18A
  • De h.f. en m.f. instellingen kloppen nog: niets hoeven doen.

 

Reparaties Uitwendig 2020

  • Na uitkasten alles goed afgestoft.
  • Geen reparaties noodzakelijk. De bovenkant van de kast was wat verweerd, deze met Commandant 4 gepoetst. De zijkanten gereinigd met wat “Uitklaarpolitoer” en daarna alles met “Pledge” geconsolideerd.
  • Druktoetsen en knoppen met “Spiritus” gereinigd en ook de buitenkant van de schaal.

 

Toestand na Reparaties

  • Status januari 2020: Ziet er “salonhfähig” uit en speelt weer goed met een mooi vol geluid: persoonlijk vind ik de basweergave in de stand “Orchester” echter iets te zwaar. De selectiviteit is goed en de bandbreedte regeling werkt erg goed. Met name in de stand “breed” klinkt de Lange- en Middengolf erg mooi, zeker wanneer de zender de hoge tonen boven de 4,5 kHz niet afsnijdt – wat hier lokaal met zeer laag vermogen niet gebeurt.

Achterzijde

Detail Links

Spoelenblok. Voor als er een draadje los zit

Achterzijde open

Stationsnamenschaal

Bandbreedte Schakelaar open

Detail Achterwand

Detail Rechts

Chassis van boven

Karakteristieken

Merk:GRAETZ
Type:SINFONIA 522
Serienummer:683784
Bouwjaar:1957/1958
Frequentiebereiken:LG/ MG/ KG/ UKW (87,5 - 100 MHz)
Middenfrequentie:460 kHz/ 10,7 MHz
Buizenbezetting:ECC85/ ECH81/ EF89/ EF89/ EABC80/ EL84/ EM34
Schaalverlichting:2 x 6,3 V 0,18A en 2 x Philips 7996D (7V 0,3A)
Bediening:Druktoetsen “Abschaltung” voor in- en uitschakelen van externe luidspreker (“aussen-l.”), afstemindicator (“mag. auge”) en “raumklang”.
Druktoetsen “Klangregister” voor in- en uitschakelen “Sprache”, Orchester”en “ Solo”
Druktoetsen voor “Aus”, “TA” (Tonabnehmer), “TB” (Tonbandgerät), “FA” (Ferrietantenne), LW, MW,KW en UKW.
Draaiknoppen (groot) voor Volume en Afstemming (gescheiden voor AM en FM)
Draaiknoppen (rand) voor draaien ferrietantenne en bandbeedte AM.
Kleine deels verzonken draaiknoppen voor: lage tonen (“Bass - regler”) en hoge tonen ( “Hohen - regler”) beide met grafische aanwijzing.
Voedingsspanning:110V/ 127V/ 150V/ 220-240V Wisselspanning 50 Watt
Antenne:extern en intern: dipool voor UKW en draaibare ferrietantenne voor LG en MG
Externe Aansluitingen:Antenne, Tonabnehmer, (platenspeler) Tonbandgerät (bandrecorder) en externe L.S. (5 Ohm)
Maten (H x B x D):40 x 68 x 31 cm
Gewicht:ca. 16 kg
Kast:Hout, donker gelakt.
Bijzonderheden:Luxe Duitse radio. 2 trappen m.f. en omschakelbare bandbreedte voor AM, 3 trappen m.f. voor FM
Typenummers componenten:n.v.t.
Collectienummer:
status:
Niet in de collectie, toestel van derden.