Dit is een beschrijving van een toestel dat niet in mijn collectie aanwezig is, maar waarvan ik toch iets kan laten zien.

In mijn archief vond ik een boekje, getiteld “Het Radiotoestel”, een “Beknopte uiteenzetting van de inrichting en de werking van een ontvangtoestel”. Het is geschreven door Dr. H. Reichenbach en vertaald door  Ir. A.N. Koopmans, de uitgever was Kluwer. Als basis voor deze beschrijving en uitleg werd de “Telefunkon” van Telefunken gebruikt, die werd gezien als “een van beste en meest verbreide radiotoestellen” uit die tijd.

Het beschreven toestel bestaat uit twee gekoppelde delen, de B-set en de C-set. De B-set is de ontvanger, de C-set een laagfrequent versterker. Beide sets zijn ook los te gebruiken. In totaal worden drie lampen gebruikt van het type RE 11 of RE 58.

In hoofdlijnen geschetst bestaat de ontvanger uit  1 lamp; een teruggekoppelde detector (“Audion”) volgens het principe van anodedetectie. Het laagfrequent signaal kan met een hoogohmige koptelefoon, opgenomen in de anodeleiding, beluisterd worden. Hierdoor kon de ontvanger ook afzonderlijk worden gebruikt. Door te manipuleren met de afstemcondensator en aftakkingen op de antennespoel was het toestel te grbuiken voor de Lange- en middengolf. Een stationsnamenschaal ontbreekt: de afstemfrequentie is sterk afhankelijk van de antennelengte.

De versterker bestaat uit twee trappen met twee lampen; het ingangssignaal wordt via een transformator aan de eerste lamp toegevoerd en  via een tweede transformator naar de tweede lamp. Het versterkte signaal kan met een hoogohmige koptelefoon of een luidspreker, opgenomen in de anodeleiding, beluisterd worden. Voor de voeding zijn twee stroombronnen nodig: een 4 Volt batterij/accu voor de gloeistroom en een 70 Volt batterij voor de anodespanning.

Het toestel werd in 1923/1924 door Telefunken op de markt gebracht.  Voor zowel de ontvanger (B-set) als de versterker (C-set) zou zo’n 100 RM betaald moeten worden. Daarbij komen dan de kosten voor de batterijen of accu’s, de koptelefoon, antennedraad, etc….

Hoewel de radio pas echt populair zou worden door betaalbare, eenvoudig te bedienen toestellen met netvoeding, was dit toestel toch al een flinke stap in de goede richting. Het ziet er al goed afgewerkt en “salonfähig” uit, afgezien van het “gedoe” met batterijen of accu’s. 

Het complete boekwerkje bevat behalve de beschrijving ook een viertal uitklapbare modellen van het inwendige, wat het bijzonder maakt. Het is met 58Mb nogal een zwaar bestand geworden. Het complete boekje vind je hier:  "Het Radiotoestel. Beknopte Uiteenzetting van de Inrichting en de Werking van een Ontvangtoestel"

De foto’s van voor- en achterkant, de uitklapbare prenten en de beide schema's zijn daarnaast afzonderlijk als illustratie op deze pagina opgenomen.

Het boekwerkje lijkt niet compleet omdat de nummering begint bij pagina 6, maar als de inleidende - ongenummerde - pagina’s worden meegeteld blijken er geen pagina’s te ontbreken.

"Telefunkon" Ontvanger opengeklapt 1

"Telefunkon" Ontvanger opengeklapt 2

"Telefunkon" Versterker opengeklapt

Schema Versterker

 

Schema Ontvanger