De Britse radio luisteraar was jarenlang aangewezen op de B.B.C., een eerbiedwaardig instituut opgericht op 18 oktober 1922. De luisteraar had eind jaren vijftig de keuze uit drie programma’s: de “Home Service”, een deels regionaal gericht programma met een serieus karakter, : het “Light Programme”, met lichte muziek en wetenswaardigheden en het “Third Programme”, met culturele inhoud en klassieke muziek.  Dat alles op niet-commerciële basis

De kwaliteit van de programma’s was goed, de B.B.C. eigen. Maar het was geen aanbod dat een jong luisterpubliek begin jaren zestig altijd erg kon boeien. Een ander nadelig punt was de z.g.n. “Needle time”, een maximum waaraan de hoeveelheid grammofoonmuziek was gebonden. (Die zou per dag zo’n 30 minuten voor “popmuziek” zijn geweest.)

“Radio Luxemburg” een commercieel station dat hierop handig inspeelde, voorzag in de avonduren – overdag reikte de zender niet zo ver – voor een deel in deze behoefte. Dat kunnen wij ook, en dan niet alleen ’s avonds, dacht een aantal ondernemende lieden. En als het op het land niet mag, dan maar vanaf zee, net buiten de territoriale wateren.

Nu is Groot-Brittannië geheel omgeven door water, een echt “zeezenderland” dus. Bovendien staan er in de Thamesmonding, toen nog buiten de territoriale wateren maar wel dicht bij Londen nog een aantal luchtverdedigingsforten uit de Tweede Wereldoorlog. Genoeg ingrediënten voor wat zou uitgroeien tot een roerige periode in de Britse radiogeschiedenis.

De eerste zender verscheen in 1964, en er volgden nog velen. De Britse overheid volgde de ontwikkelingen met stijgend ongenoegen en bereidde wetgeving voor. De gebeurtenissen rond Radio City in 1966 waren de druppel die de emmer deden overlopen. Op 14 augustus 1967 werd de “Marine Offences Act” van kracht die een einde moest maken aan de etherpiraterij vanaf zee. Tegelijkertijd kwam als alternatief “BBC radio 1” in de lucht, in de ogen van velen een schamel alternatief. Al iets eerder waren de constructies in de Thamesmonding tot Brits grondgebied verklaard waardoor de zenders daarop illegaal en dus “landpiraten” werden en met uitzenden stopten.

Radio Caroline trotseerde het verbod maar moest in maart 1968 opgeven nadat schuldeisers de beide schepen naar Amsterdam hadden opgebracht. Ook werden tal van illegale zenders – “Free Radio” – vanaf het land actief waarvan sommige het nog verrassend lang volhielden. In 1972 kwam Caroline weer terug in de lucht en pas in 1989 kwam een eind aan de Britse zeezender geschiedenis.

In mijn archief vond ik een map, uit onbekende bron en niet gedateerd maar vermoedelijk uit 1969, met daarin 4 epistels: “Pirate Radio”, “Stations Before August 1967”, “Free Radio Today”, en “Radio Caroline”. Bij elkaar een aardig stukje “oude” geschiedenis en daarom digitaal beschikbaar gemaakt.

Pirate Radio: De filosofie achter de zeezenders en de belangrijkste feiten op een rij: “Pirate Radio”

Stations before August 1967: Overzicht van de Britse zeezenders: “Stations before August 1967″

Radio Caroline: Beknopte beschrijving van Radio Caroline: “Radio Caroline”

Free Radio Today: Overzicht van de belangrijkste landpiraten, clubs en organisaties: ” Free Radio Today” 

 

Over de Britse zeezenders is heel veel gepubliceerd. De in dit onderdeel opgenomen beschrijvingen van de verschillende stations kunnen dan ook niet anders dan onvolledig zijn. Een absolute aanrader is de website van het “Offshore Radio Museum”