Crusader 755

De herkomst van deze radio is een wat ingewikkeld verhaal en een raadsel toen deze in 2003 op een NVHR beurs werd aangeboden. Het enige aanknopingspunt was de stationsnamenschaal. Hierop staat vermeld: “Crusader 755” en opvallend veel “roepletterstations” zoals gebruikelijk is in o.m. de V.S, Australië en Nieuw Zeeland.

Uiteindelijk heb ik weten te achterhalen door wie en waar het toestel geproduceerd is, en in welk jaar. De “Crusader 755” is uit 1945/1946 en is van het merk “Skyscraper”. Dat is een handelsmerk van het Nieuw-Zeelandse bedrijf “Bond & Bond Ltd.” Uit Auckland.  Het is in opdracht van Bond & Bond geproduceerd door “Radio (1936) Ltd.”, een in die tijd grote Nieuw-Zeelandse producent van radiotoestellen. Het huismerk van “Radio (1936) Ltd. Was “Ultimate”. Zo zou er ook een “Ultimate model 755” zijn. 

“Collier&Beale” maakte in opdracht van “H.W. Clarke Ltd” de “Cromwell 756”, die uiterlijk exact op de “Crusader 755” lijkt. Het model “Gulbransen 756” gebruikte hetzelfde chassis, maar in en iets andere kast. Bron: vintageradio.co.nz . Het schema en de componentenlijst heb ik van Gulbransen en vind je hier

Om een lang verhaal samen te vatten: een aantal Nieuw-Zeelandse producenten hebben in 1945/1946 onder verschillende namen een toestel op de markt gebracht waarvan het chassis en het schema vrijwel identiek is. Hiervan bestaan zowel “755” versies als “756” versies. Een van de verschillen zou het type luidspreker zijn - extern bekrachtigd bij de 755 en permanent magnetisch bij de 756 - en een gedeeltelijk andere buizenbezetting. 

Het hier besproken toestel is dus de “Crusader 755”. Hoe de radio in Nederland terecht is gekomen is een raadsel: als hij zou kunnen praten…

De documentatie heb ik pas veel later in handen gekregen en wel na het opknappen van het toestel. Daarom viel pas veel later op dat het hier beschreven exemplaar een afwijkende buizenbezetting heeft met niet geheel equivalente typen, die wel dezelfde aansluitingen hebben.

De buizenbezetting bestaat uit: 6T9G/ 6K8G/ 6K7G/ 6T7G/ 6V6G/ 6U5G/ 80. De eerste 6T6G is een duidelijke vergissing: dat is een triode-dubbeldiode en is direct vervangen door een 6K7G.

De 6K7G (6U7G)is de h.f. trap, de 6K8G de oscillator/mengtrap, de 2e 6K7G (6U7G)  de m.f. trap, de 6T7G (6Q7G) de detector/l.f. voorversterker, de 6V6G de eindtrap. De 6U5G de afstemindicator en de 80 (6X5GT) de gelijkrichter. Mocht het toestel weer eens worden uitgebouwd dan kan aan de hand van de gebruikte componenten de juiste buizenbezetting gecontroleerd worden. Er zijn verschillen tussen de buizen: zo heeft de “80” 5 Volt gloeispanning en de “6X5GT” 6 volt. Zoals hij nu is speelt de radio heel erg goed. De vrij grote luidspreker (20 cm diameter) en de ruime kast spelen hierbij ook een rol.

De h.f. versterkertrap met twee afgestemde kringen - ook voor de KG - doet zijn werk qua spiegelonderdrukking  goed, ondanks de lage m.f. van 455 kHz.

Zoals zo vele, is ook dit toestel afkomstig van een NVHR beurs en in 2003 aangeschaft. Voornamelijk omdat de stationsnamenschaal er ongewoon uitzag, de rest voorspelde het nodige werk. Op de bovenkant na was de kast zilverkleurig geschilderd, de bovenkant was erg kaal. Er ontbraken 3 knoppen, het luidsprekerdoek versleten. Geen achterwand, geen antenne ingang. De schaal was in orde. Het inwendige: compleet, alles enigszins gecorrodeerd. Voedings elco’s zijn defect; dit zijn Duitse exemplaren en waarschijnlijk ook niet origineel. Op de plek van de h.f. buis een triode/dubbeldiode (vergissing?)