Capital Radio
- Radio Atlantis
- Radio Antwerpen
- Capital Radio
- Radio Condor
- Radio Delmare
- Radio Dolfijn – Radio 227
- Radio Mi Amigo
- Radio Mi Amigo 272
- Radio Monique-Radio 558-Radio 819
- Radio Noordzee/ RNI
- Radio Paradijs
- Radio Veronica
- TV Noordzee – REM Eiland
- De Mi Amigo, de lotgevallen van een zendschip
- De Antennes van de Zeezenders
1. ALGEMEEN
In juni 1970 verscheen een nieuwe zeezender voor de Nederlandse kust: “Capital Radio”, uitzendend vanaf het schip de “King David”. De “King David” was een voormalige kustvaarder die in 1938 door de Noord Nederlandse Scheepswerven als de “Unitas” werd gebouwd. Later omgedoopt tot “Zeevaart”, en in 1970 naar Liechtenstein doorverkocht.
Capital Radio had een andere opzet dan de tot dan verschenen zeezenders: het station had een afwijkend muziekformaat, een idealistische achtergrond en een voor een zeezender unieke ringantenne – omtrek 67 meter – volgens het DDRR principe. Uitgezonden werd op de 270 meter middengolf, 1115 kHz. De reguliere proefuitzendingen startten in juli en de officiële uitzendingen gingen op 1 september 1970 van start. Helaas duurde het allemaal maar kort: op 10 november strandde het schip wat het definitieve einde van de uitzendingen betekende.
Capital Radio was opgezet door The International Broadcasting Society I.B.S. (“een wereldwijde beroepsorganisatie van radio- en televisie medewerkers”) en volgens de statuten een internationale vereniging van radio- en televisieorganisaties en -medewerkers voor de uitwisseling, verzameling en coördinatie van omroepgegevens. Naar verluidt waren in 1970 de enige Nederlandse leden de Gebroeders Verweij van Radio Veronica. De belangrijkste leidinggevende personen waren de Canadees Timothy Thomasson en zijn echtgenote Berthe Beydels. Beiden hadden elkaar in de jaren zestig leren kennen toen ze een werkcontract hadden bij Radio Nederland Wereldomroep.
De programma’s werden in een studio in Bussum opgenomen en aan boord afgedraaid. Het format was zgn. “easy listening”. Ook uitzendmogelijkheden tegen betaling lagen open voor alle mogelijke derden zoals politieke partijen en religieuze organisaties (zoals b.v. dominee Toornvliet van de “Radiogemeente”). Dit naast eigen reclameboodschappen. Ook dit maakte het concept van Capital Radio afwijkend van de normaal gangbare zeezender. “King David” moest de reus “Goliath” van het “staatsomroepbestel” te lijf gaan.
Uitzonderlijk voor het zeezenderbedrijf was ook dat bij Capital Radio meer vrouwen dan mannen waren betrokken. Ook was de King David onder de Liechtensteinse vlag geregistreerd.
Het schip heeft nooit deel uitgemaakt van de “Liechtensteinse Marine”, wat een compleet verzinsel is, er heeft nooit een Liechtensteinse Marine bestaan. Een aantal krantenartikelen tonen dames in wat een uniform lijkt, staande op de brug van het schip. Van een marine uniform is geen sprake maar het past wel bij het wat professionelere en minder pirateske imago dat Capital Radio nastreefde.
De antenne was voor een zeezender een noviteit: in plaats van een in de zeezenderpraktijk beproefd antennesysteem werd een z.g.n. DDRR antenne (Direct Driven Ring Radiator)toegepast. Deze bestaat uit een ringvormige straler op geringe hoogte boven de grond. Deze antenne is uitgevonden door Dr Boyer van “Northrop” ten behoeve van militaire toepassingen in de jaren vijftig en zestig. De beste prestaties van dit type antenne worden geleverd indien deze wordt opgesteld boven een goed geleidend oppervlak, zoals zeewater, waarbij sprake is van een (zeer) lage opstralingshoek en een sterke grondgolf (en een bereik van pakweg 80 km zonder “ruimtegolf”)
Er was een 10 kWatt zender aan boord, afkomstig van het voormalige Radio 270. De eerste proefuitzendingen vonden plaats met circa 1 kWatt, wat een goed resultaat gaf en daarmee bewezen dat het antennesysteem deed wat er theoretisch van verwacht kon worden. Ook op de modulatiekwaliteit was niets aan te merken. Insiders verzekerden mij dat na de eerste proefperiode met 10 kWatt werd uitgezonden en niet met “hoogstens 1 kWatt” zoals nog steeds regelmatig te vinden is.
Nadat op 1 september de “officiële” opening had plaatsgevonden en de reguliere programma’s van start waren gegaan gebeurde er op 9 september aan boord een ernstig ongeval. Dit noodzaakte het schip naar IJmuiden en de werf in Zaandam terug te keren. Daardoor moesten de uitzendingen gestaakt worden. Met de zender en de antenne was niets aan de hand, hoewel verhalen over “exploderende isolatoren” en andere (radio)technische oorzaken in de pers verschenen. Ook van storm was geen sprake. Pas op 12 oktober was het schip weer op zee en de zender weer in de lucht.
Op 10 november 1970 was het helaas definitief afgelopen.
In de vroege uren van die nacht sloeg het schip van zijn ankers en strandde op de kust voor Noordwijk. De motor kon niet tijdig worden gestart – de meningen verschilden over het waarom niet – maar het schip zat vast op het strand. De bemanning werd net voor de stranding door een reddingsboot van boord gehaald. Het kostte berger Wijsmuller drie dagen om het schip weer vlot te trekken en naar IJmuiden te slepen. N.B. Zoals op foto’s te zien is overleefde de antenne de stranding onbeschadigd.
Na de stranding en het bergen van het schip in november 1970 werd het door Wijsmuller aan de ketting gelegd omdat de IBS de bergingskosten niet kon betalen. Het werd een jaar later met de complete inventaris voor 20.000 gulden verkocht aan Boele NV in Krimpen aan de Lek. Het heeft nooit meer als zendschip dienst gedaan, wel nog een tijdlang als drijvende opslagbak…..
Bronnen: heel veel krantenknipsels uit mijn archief aangevuld met informatie van direct betrokkenen. Deze pagina vervangt de oorspronkelijke versie uit 2019.
2. DE DDRR ANTENNE EN ZIJN TOEPASSING BIJ CAPITAL RADIO
Hierna zal dieper worden ingegaan op deze materie. Dit hoofdstuk is in bewerking en nog niet gereed voor publicatie.