De buizentester I-177-B is een buizentester die voor zo ver ik kan achterhalen, voor het eerst beschikbaar kwam in maart 1944. Het is een Amerikaans apparaat dat ontworpen en gebouwd is voor militaire toepassingen. Het werd later gebruikt door de N.A.V.O. landen waaronder Nederland.

De fabrikant van dit exemplaar is het Amerikaanse bedrijf “Munston Manufacturing & Service Company”. Een bekende producent was ook "Hickok Electrical Instruments Co”

Voor de I-177-B is wat later een “aanpasstuk MX-949/U” ontworpen waarmee ook een aantal ten opzichte van het oorspronkelijke apparaat wat nieuwere buizen konden worden getest.

Een nadeel is, dat het apparaat moet worden aangesloten op 105 tot 130 Volt wisselspanning, 50 tot 60 Hz., wat betekent dat het niet zonder meer op het gangbare stroomnet kan worden aangesloten.

De toepassing beperkt zich tot buizen van Amerikaanse origine, gebruikt in militaire apparatuur. Voor de meeste gangbare (Europese) buizen uit omroepontvangers zal men vergeefs een beroep op dit apparaat kunnen doen:

• de P-voeten (b.v. AZ1, EBL1, AL4, etc.) ontbreken.
• de “Rimlock” voeten ( 41-srie: EAF41, EL41, etc.) ontbreken
• de B8G voeten zijn aanwezig, maar alleen voor een paar buizen uit de 7-serie (7F7, 7N7), dus geen EF22 en ECH21.
• De gangbare 7- en 9 pens voeten zijn aanwezig, maar de testgegevens voor een groot aantal in omroepontvangers gangbare buizen ontbreken. Zo kan er geen EL 84 of ECH 81 getest worden maar b.v. wel een EK 90. Daar moet je dan wel eerst de Amerikaanse equivalent (6BE6) voor vinden.

Wel kunnen oudere “lampen” zoals de 807, de 6D6, de 43, de 80 worden getest.

De tabellen met testgegevens zijn dus  gedateerd. In mijn tester zit een tabellenboekje uit 1952. De handleiding TH 11-759 betreffende “Meetuitrusting, Electronenbuis KL/TRM-3003” dateert van 1967.

Deze handleiding bevat een lijst met testgegevens waarvan ik sterk betwijfel of deze tot 1967 is bijgewerkt.  Het apparaat zelf zou voor 1975 opnieuw gekalibreerd moeten worden, maar ik vraag me af of dat ooit is gebeurd...

Samenvattend is het dus een apparaat dat vooral bruikbaar is voor liefhebbers van militaire apparatuur tot pakweg eind jaren vijftig, of voor radioamateurs die buizen afkomstig uit deze apparaten voor andere doeleinden hebben gebruikt, en over een 110 V wisselstroom aansluiting beschikken..

De I-177-B kan gebruikt worden voor :

• het constateren van ongewenste sluiting tussen de electroden van een buis
• een controle op de kwaliteit van het vacuüm
• het bepalen de kwaliteit van een buis d.m.v. steilheidsmeting volgens de dynamische methode dan wel emissie (voor gelijkbuizen)
• het constateren van kraakverschijnselen
• het beproeven van electronenstraal-indicatoren (afstemogen)

De bediening is op het eerste gezicht nogal ingewikkeld, maar niet onlogisch, en na enige tijd ontstaat er een soort routine. Voordeel hierbij is dat voor buizen die op de I-177-B zelf getest kunnen worden het alleen nodig is de buis in de juiste voet te plaatsen zonder dat allerlei doorverbindingen moeten worden gemaakt. Dit in tegenstelling tot de wat eenvoudiger testers zoals de TC-2 waar steeds de schuifjes in allerlei standen moeten worden geplaatst.

Voor buizen die met het aanpasstuk MX-949/U moeten worden getest moeten wel allerlei stekker verbindingen worden gemaakt. Het aanpasstuk MX-949/U zelf moet worden aangesloten op buisvoet E van de I-177-B. Dat staat wat verborgen in de handleiding onder punt 5.

Als zekering dient een lampje waarvan niet direct duidelijk was wat de specificaties dat heeft, wat wel handig is als het ooit vervangen moet worden. Genoemd wordt een lampje van “6Volt 6cp” wat “candela power” betekent.

Inlichtingen vragend op het “Nederlands Forum over Oude Radio’s” leverde veel reacties en een schat aan gegevens op:

Lamp Data:
Type: #81
Voltage: 6.5 V
Current: 1.02 A
Power: 6.63 W
Socket: BA15s
Filament: C2R
Glass type: G6 Clear
Alias names: No.81, CM-81, GE-81, W-81

“Jukebox Revival” verkoopt lampjes van 6 V, 1,02 A. Ze kosten € 0,95 per stuk. Niet origineel maar wel betaalbaar. Overigens blijkt in mijn exemplaar een lampje van 28 Volt 0,3 A te zitten. (Osram type 303)

Ik heb het apparaat nog niet geopend om het binnenwerk te bekijken of om te controleren of de diverse componenten nog binnen de specificaties vallen, waardoor het heel goed kan dat de metingen nu afwijken.

Ik heb er wel een aantal buizen er mee getest. Een paar stuks 6D6 waarvan er één bij een globale emissietest op de werktafel nog als redelijk goed werd beoordeeld maar hier door de mand viel. (matig vacuüm, kwaliteit tussen “good” en “replace” in, en één waarvan ik wist dat die goed was en ook werkelijk goed bleek te zijn. Hoe goed kun je aflezen op de schaal van de meter.

Ik wil er nog een paar “807”s op gaan testen alsmede de buizen uit mijn BC348, die goed werkt maar dat zou dan op deze manier bevestigd kunnen worden.

Deze buizentester kreeg ik “ter observatie” van een vriend van mij. Ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om wat foto’s te maken en de werking globaal ervan in kaart te brengen.

Toen ik het deksel opende kwam de bekende nostalgische geur van apparatuur uit de legerdump me tegemoet. Niet te vaak openen dus...

Voor uitgebreidere informatie zie de documentatie: de “Handleiding KL/TRM3003 van het Ministerie van Defensie” uit 1967:  klik hier  en de “War Department Technical Manual TM 11-2627”uit 1944, klik hier, de laatste afkomstig van de site van www.grc9.nl . (ook leuk om te bezoeken!)