RESTAURATIE/ HERBOUW BARCO 635:

STATUS OKTOBER/NOVEMBER 2024: VOORBEREIDING

Dit project is eindelijk opgestart. Allereerst is precies in kaart gebracht hoe de schakeling precies in elkaar zit. Erg behulpzaam was het getekende schema van de BARCO type 536 dat ik enkele jaren terug van Marc v.d. Voorde  (website: ouderadio.be) heb gekregen. Het schema van de BARCO 635 blijkt vrijwel gelijk aan dat van de  BARCO 536, met dat verschil dat de BARCO 635 vóór de mengtrap een h.f. versterkertrap heeft. Een bijgewerkt schema voor dit type moet nog gemaakt worden: het kladschema is niet geschikt voor publicatie

Behouden blijven:

• Het chassis
• De afstemcondensator met stationsnamenschaal en bijbehorend afstem mechanisme.
• De voedingstrafo
• De spoelsets voor hoogfrequent, mengtrap en middenfrequent
• De lampvoeten,
• De niet originele golfbereikschakelaar.
• De componenten, behouden waar mogelijk, vervangen door nieuwe waar nodig.

Het chassis leeggemaakt op de voedingstrafo en een plukje originele onderdelen aan de onderzijde na. Alle andere componenten apart gelegd ter controle en reiniging.

De in blik verpakte radiolamp onder in het chassis blijkt een lamp type 75 te zijn. De lamp is heel, wat een meevaller is. De functie in de schakeling was onduidelijk, iets met laagfrequent (grammofoon?)

• Voedingstrafo: gecontroleerd op functioneren en isolatie t.o.v. chassis en primaire. In orde bevonden. Daarna oxidatie verwijderd en zwart gelakt.
• Afstemcondensator en aandrijving nagezien, snaar vervangen door beter passend materiaal. Lagertjes gesmeerd, oxide verwijderd en blanke delen met schellak beschermd.
• De trimmers op de afstem-C bevinden zich aan de onderkant. Deze zijn moeilijk bereikbaar, daarom overgezet naar de bovenkant van der afstem-C. Passen daar zonder problemen. Trimmers nagezien en opnieuw regelbaar gemaakt. Trimmers hebben 30 pf variatie, de afstem-C heeft een bereik van minimaal 30-60 pf tot maximaal circa 440 pf.
• Alle h.f. spoelen uitgenomen. De spoelkernen zitten met een boutje aan de bovenkant van de afschermhuls vast. De afschermhuls zelf zit met twee draadeinden vast aan de onderkant van het chassis, wat moeilijk bereikbaar vanwege de aanwezige componenten. Eerst de hulzen verwijderd waarna de draden van de spoelen enigszins te volgen waren en gemerkt konden worden en deze daarna los gesoldeerd. Spoelen doorgemeten en uitgetekend. De beide h.f.kringen (L1 en L3) zijn vrij eenvoudig en “voorspelbaar” opgebouwd, evenals de m.f. trafo’s. De oscillatorkring (L2) is wat gecompliceerder. Er waren nogal wat onlogische verbindingen en extra spoelen aanwezig.
• De beide m.f trafo’s idem: de kring-C’s bevinden zich aan de bovenkant van de trafo. Gereinigd en gangbaar gemaakt. De bediening van de kring-C’s is heel ingenieus. De kartelmoer aan de buiten rand regelt de ene en de schroefdraad aan de binnenkant regelt de andere kring-C.
• Het chassis is aan de zij- en bovenkanten met een groene lak afgewerkt, deze is op een aantal plekken door oxidatie verdwenen. Het geheel zorgvuldig gereinigd met zeer fijne staalwol en wat spiritus en beschermd/gefixeerd met een aantal lagen schellak.
• De binnenkant van het chassis. Roestplekken verwijderd en het geheel met schellak beschermd. (Later op de plekken van de aardpunten weer vrijmaken.)
• De geoxideerde hulzen van de h.f. spoelen en m.f. trafo’s voorzichtig gepolijst met fijne staalwol en ter bescherming met schellak  overgelakt.
• De golfbereik schakelaar gereinigd en weer gangbaar gemaakt.
• De in het toestel aanwezige niet originele maar wel oude voedingselco – er horen er twee in te zitten – is geformeerd, getest en werkend bevonden. Aan de bovenkant “zweet” deze een beetje, dus vervangen en deze teruggeplaatst om het lege gat te vullen.
• Volumeregelaar/netschakelaar. Gereinigd en gangbaar gemaakt.
• De beide keramische trimbare padding C’s, bereikbaar van de voorkant van het toestel, uitgebouwd en gangbaar gemaakt. Een ervan heeft een niet-functionele beschadiging. Hebben een groot bereik: tussen 700 en 1600 pf. (De gelijkloop van de afstemming zal tzt verder onderzocht  moeten worden)
• Alle h.f. spoelen en de m.f. trafo’s zijn voorzien van nieuwe aansluitdraden in duidelijke kleuren en gereed om te worden gemonteerd.

STATUS APRIL 2025: MONTAGE/RECONSTRUCTIE

• Alles ligt nu gereed om een naar verwachting werkend toestel te reconstrueren.
• De “vaste” componenten zoals weerstanden en condensatoren opnieuw aangebracht. Een klein aantal is origineel, de meesten zijn dat niet, er ook niet gestreefd naar originaliteit maar naar functionaliteit. (Je zou het een allegaartje kunnen noemen.)
• Golfbreikschakelaar, afstemcondensator met opbouw, h.f. spoelen en m.f. trafo’s opnieuw geplaatst en bedraad.
• De volgende stap is een eindcontrole op fouten, het aansluiten van een luidspreker met externe bekrachtiging (recent verkregen), en het stap voor stap – te beginnen met het l.f. deel, daarna de m.f. trap, en als laatste het h.f. deel – in werking stellen en afregelen van het toestel.
• Mocht dat succesvol zijn, dat blijft nog het bouwen van een passende behuizing, maar die stap is voorlopig nog niet aan de orde.

STATUS JUNI 2025: IN WERKING STELLEN

• Toestel “van achter naar voren” in werking gesteld.
• Gelijkrichter (type 80), eindlamp (type 41 – is de voorganger van lamp type 42) en detector/l.f. versterker (type 75) geplaatst. Luidspreker met externe bekrachtiging aangesloten. Dit gedeelte werkt probleemloos. De gebruikte luidspreker heeft een diameter van 21 cm.
• m.f. lamp (type 6D6) geplaatst. m.f. versterker afgeregeld op 123 kHz. Blijkt enigszins instabiel, verholpen door het plaatsen van een afschermhuls over de lamp. Versterker werkt goed, kringen goed afregelbaar (waren al eerder gangbaar gemaakt)
• Menglamp geplaatst (type 6A7). Oscilleert zowel op LG als MG, maar de frequentie en de gelijkloop moeten nog afgeregeld worden. Met aangesloten korte (binnen)antenne direct op de ingang van de menglamp als eerste test is een locale zender (675 kHz) “ergens op de band” sterk te horen. Geluidskwaliteit is op het eerste gehoor erg goed. Bij een langere buitenantenne valt er een heleboel “herrie” te horen en meerdere zenders op verschillende plekken. Door het ontbreken van ingangsselectiviteit ontvangt je tegelijkertijd signalen op Fosc + en – 123 kHz en op de harmonischen van Fosc + en – 123 khz. Als er op een van deze frequenties geen of een zwakke zender is te ontvangen komt wel alle storing binnen – en overstemt een zwakke zender…  Als eerste test om te horen of de ontvanger werkt is dit aardig maar nu wordt duidelijk dat een of meer kringen pre-selectie noodzakelijk zijn…
• Het afregelen van de oscillatorkring en de beide h.f kringen: opvallend is dat de spoelen hiervan GEEN regelbare kernen hebben. Hetgeen betekent dat de enige afregelmogelijkheid bestaat uit de trimmers op de afstemcondensator – en dus alleen aan de hoge (frequentie)kant van de band.
• Om de schaal kloppend te krijgen moet de oscillator op de juiste frequenties worden afgeregeld (ontvangfrequentie + 123 kHz) m.b.v. de paddingcondensatoren en de trimmer op de afstemcondensator. De padding C’s zijn de grote witte trimmers die bereikbaar zijn aan de voorkant van het chassis. Onbekend was of er behalve deze trimmers nog extra C’s aanwezig horen te zijn. Het bleek dat voor de Lange golf geen extra C nodig was, voor de middengolf bleek een extra C van 400 pf noodzakelijk, parallel aan de padding C.
• Uiteindelijk lukte het de ontvanger goed af te regelen, alleen de hoge kant van de MG eindigt bij 1467 kHz i.p.v. rond de 1500 kHz wat bij ontvangers uit die tijd normaal was (de band eindigde rond 1935 bij pakweg 1500 kHz). De oorzaak ligt in iets te veel parasitaire kringcapaciteit door b.v. niet originele bedrading, afwijkende golfbereikschakelaar etc.)
• Om de principes over de werking van de superheterodyne nog een door te lezen, zie de volgende verwijzing: Principe en Eigenschappen van Supers – Swierstra  (ook te vinden in de Bibliotheek)

Toestand na Gedeeltelijke Restauratie

• Status juni 2025: De restauratie is nog niet voltooid, er is nog geen kast alleen een werkend chassis met losse luidspreker.
• Selectiviteit, gevoeligheid en geluidskwaliteit zijn goed. Het is verrassend te horen dat dit mogelijk is met een ontwerp uit 1935 en lampen uit dezelfde periode. Nu was de Barco 635 in zijn tijd een luxe ontvanger, zie de advertentie, en terecht.
• De kast: moet nog worden gemaakt. Zal geen exacte kopie van een Barco kast worden, helaas.
• Ook zoek ik nog een setje originele knoppen.

STATUS JULI 2025: DE KAST (IN UITVOERING)

• De reconstructie van een behuizing voor het toestel is niet het eenvoudigste deel van het project. De originele kast is in een meubelmakerij gemaakt, met gebogen hoeken, fineerstroken, en andere details.

• Gekozen is voor een vereenvoudigd exemplaar met kenmerken van het origineel en met eenvoudige middelen te maken. Het moet qua volume en uitstraling de suggestie wekken van een Barco toestel. Door deze kast kan ook de oorspronkelijke geluidsweergave benaderd worden.

• Ter beschikking was een redelijk duidelijke foto van de voorkant, waarmee de maten van de voorkant en details over de indeling waren op te meten en terug te rekenen naar de werkelijke maten. Zo is de exacte afstand tussen de knoppen bekend en daarmee de maten op de foto in verhouding te vermenigvuldigen. Denk hierbij aan de gaten voor de luidspreker, de stationsnamenschaal en de maten van de sierornamenten.

• De opbouw van de kast wordt als volgt: een grondplaat waartegen aan de voorzijde een frontplaat en tegen de zijkanten de zijplaten worden gemonteerd. De frontplaat is links en rechts iets breder dan de frontplaat zodat de zijkanten daar achter vallen (geen naden in de frontplaat)

• De basis van de kast is de grondplaat waarvan de maten worden berekend aan de hand van de grootte van het chassis. Dit chassis moet zodanig op de grondplaat passen dat de bedieningsorganen niet te ver uitsteken en – belangrijk –  de stationsnamenschaal mooi achter de frontplaat past. Tussen de zijkanten van kast en het chassis moet wat lege ruimte zitten; ook moet de frontplaat 2 maal de wanddikte van de zijkant breder zijn dan de grondplaat.

• Of het origineel is weet ik niet, maar in de grondplaat heb ik een grote ruimte uitgespaard voor een serviceluik, teneinde te voorkomen dat voor een simpele reparatie het toestel uitgekast moet worden. Ook staat het toestel op een viertal platte voetjes, die vermoedelijk ook niet origineel zijn. 

• De grondplaat bestaat uit 15 mm dik multiplex, de wanden uit 8 mm multiplex en de luidsprekerplank uit 10 mm multiplex. De ornamenten uit 4 mm dik triplex. Neem goede kwaliteit multiplex. Geen goedkoop spul dat snel splintert.
• Eerst de gaten voor de knoppen gemaakt: als het toestel dan op de grondplaat staat, kun je frontplaat door deze gaten tegen de grondplaat en het chassis aanschuiven en deze blijft dan rechtop staan.

• Het gat in de frontplaat t.b.v de stationsnamenschaal vergt wat uitzoekwerk, en wat passen en meten om correcties uit te voeren, daarom is het erg handig als de frontplaat zelfstandig  blijft staan.

• De stationsnamenschaal is schuin opgesteld bij dit toestel. Van dunne plaatjes triplex een soort kokertje in de frontplaat gemaakt dat aansluit op de schaal. (De naden hiervan verdwijnen straks achter het ornament).

• De luidspreker: dit is geen originele Barco (wel een Belgisch fabrikaat: B&B). De plaats van het gat voor de luidspreker ligt vast. De luidspreker past daar niet precies achter. Omdat de frontplaat relatief dun en groot is t.o.v. de luidspreker is er voor gekozen de luidspreker op een aparte plaat te monteren. Deze wordt dan zodanig op de frontplaat geschroefd dat daarin geen vanaf de voorkant zichtbare gaten in komen. Ook wordt op deze plaat het luidsprekerdoek gelijmd en niet op de frontplaat. 

• Het karakteristieke sierornament is zorgvuldig uitgemeten op modelbouw triplex en met een figuurzaagje uitgezaagd. Met aluminiumverf heeft het een passende kleur gekregen. Dit ornament moet natuurlijk liefst onzichtbaar worden bevestigd. Dat gebeurt door het door het gat in de frontplaat heen te drukken en te bevestigen/verlijmen op het luidsprekerdoek. N.B. modelbouwtriplex is een hoge kwaliteit triplex bestaande uit soms wel 6 of 8 laagjes en splintervrij te verwerken.

• Het ornament rondom de stationsnamenschaal is gemaakt van hetzelfde modelbouwtriplex. Het benadert de vorm, heeft niet het oorspronkelijke materiaal en reliëf.

• De zijkanten worden aan de onderzijde aan de grondplaat geschroefd en “verder omhoog” met houten latjes in de hoeken verlijmd.  De bovenkant idem.

• De achterkant: zal voorlopig een neutrale wand van gaatjesboard gaan worden.

• De kleurstelling van het toestel; luidsprekerornament: zilverkleurig, ornament afstemschaal: zwart, kast: donker noten. Kleurstof op waterbasis, lakken met schellakvernis en afwerken.

• Een viertal originele knoppen zou het uiterlijk zeer ten goede komen, Daar ben ik nog naar op zoek.

Merk:	Barco
Type:	635
Serienummer:	351261
Bouwjaar:	1934/1935
Frequentiebereiken:	LG/MG
Middenfrequentie:	123 of 128 kHz?
Buizenbezetting:	78/6A7/78/75/42/80 of 6D6/6A7/6D6/75/42/80
Schaalverlichting:	2 x 6,3 Volt
Bediening:	v.l.n.r. Golfbereik, Netschakelaar/ volume, Toonregeling. Midden: Afstemming.
Voedingsspanning:	110/130/220/240V wisselstroom
Antenne:	extern
Externe Aansluitingen:	Antenne, Grammofoon
Maten (H x B x D):	niet bekend (geen kast, alleen chassis)
Gewicht:	circa 4 kg
Kast:	niet bekend, hout
Bijzonderheden:	restauratie project, nog uit te voeren.
Typenummers componenten:
Collectienummer: status:	133 In de collectie